Racisme en kapitalisme zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hoewel racisme vaak wordt gezien als een sociaal probleem dat losstaat van economische structuren, is het in werkelijkheid een essentieel instrument geweest voor het in stand houden en versterken van kapitalistische uitbuiting. Van de trans-Atlantische slavenhandel tot hedendaagse arbeidsmigratie, raciale onderdrukking heeft altijd gediend om economische winsten te maximaliseren en de macht van de elite te behouden.
De opkomst van het kapitalisme ging hand in hand met kolonialisme en slavernij. De trans-Atlantische slavenhandel, een van de grootste misdaden tegen de menselijkheid, was gedreven door de behoefte aan goedkope arbeid om de Europese economieën te laten groeien. Deze diepgewortelde exploitatie van mensen van kleur legde de basis voor de raciale ongelijkheden die vandaag de dag nog steeds voortduren. In Nederland heeft de geschiedenis van de VOC en de WIC, die rijkdom vergaarden door slavenhandel en koloniale uitbuiting, een blijvende erfenis van racisme en economische ongelijkheid achtergelaten.
Racisme wordt gebruikt om arbeiders te verdelen en te verzwakken. In plaats van eenheid onder de arbeidersklasse te bevorderen, creëert raciale verdeeldheid wantrouwen en vijandigheid, wat de arbeidersstrijd ondermijnt. Dit is duidelijk zichtbaar in de manier waarop migrantenarbeiders in Nederland vaak worden behandeld. Ze krijgen de zwaarste, minst gewaardeerde banen tegen lage lonen, terwijl ze worden geportretteerd als concurrenten van ‘inheemse’ werknemers. Dit verdeelt de arbeidersklasse en voorkomt dat arbeiders zich verenigen tegen hun echte vijand: het kapitalistische systeem dat hen allemaal uitbuit.
“Racisme is het gereedschap van het kapitalisme om zijn macht te behouden. De strijd tegen racisme is ook een strijd tegen economische uitbuiting.”
Het kapitalisme blijft profiteren van raciale ongelijkheid, of het nu gaat om de lage lonen van migrantenarbeiders, de oververtegenwoordiging van mensen van kleur in slecht betaalde sectoren, of de systematische discriminatie bij het verkrijgen van leningen, huisvesting en onderwijs. Het neoliberale beleid van de afgelopen decennia heeft deze ongelijkheden alleen maar verergerd, waardoor mensen van kleur in een vicieuze cirkel van armoede en marginalisatie blijven steken. De recente toeslagenaffaire in Nederland, waarbij duizenden gezinnen – voornamelijk met een migratieachtergrond – onterecht werden beschuldigd van fraude, is een schrijnend voorbeeld van hoe racisme en economische onderdrukking hand in hand gaan.
Racisme en kapitalisme kunnen niet los van elkaar worden aangepakt. De strijd tegen racisme moet ook een strijd tegen economische uitbuiting zijn. Dit betekent dat we antikapitalistische strijd moeten verenigen met antiracistische strijd. Bewegingen zoals Black Lives Matter, die raciale rechtvaardigheid eisen, hebben laten zien hoe deze strijd wereldwijd is verbonden. In Nederland zien we dit terug in organisaties zoals Kick Out Zwarte Piet, die niet alleen vecht tegen racistische symbolen, maar ook tegen de bredere structuur van raciale ongelijkheid.
Het is tijd om racisme en kapitalisme samen te bestrijden. Sluit je aan bij antiracistische bewegingen, steun initiatieven die economische rechtvaardigheid bevorderen, en vecht tegen de systemen die mensen verdelen en uitbuiten. Door solidariteit op te bouwen tussen verschillende gemeenschappen en bewegingen, kunnen we een wereld creëren waarin racisme en kapitalistische uitbuiting tot het verleden behoren.
De Zapatistas: Een Radicaal Model van Autonome Organisatie tegen Kapitalisme en Racisme
De Zapatistas laten zien dat verzet tegen racisme en kapitalisme niet alleen draait om protest, maar ook om het opbouwen van autonome gemeenschappen. Ontdek hoe hun model van zelfbestuur en solidariteit inspireert in de strijd voor rechtvaardigheid.
Cabral en Castro: Antikoloniale Solidariteit tegen Racisme en Kapitalisme
De strijd tegen racisme en kapitalisme vraagt om internationale solidariteit en gedeelde doelen, zoals Amílcar Cabral en Fidel Castro lieten zien in hun antikoloniale samenwerking. Hun gezamenlijke strijd tegen kolonialisme, raciale onderdrukking en economische uitbuiting is een krachtig voorbeeld van hoe revoluties en solidariteit samenkomen. Lees meer over hun inspirerende samenwerking en hoe zij de wereldwijde strijd tegen kapitalisme en racisme vormgaven.
bell hooks: Racisme, Kapitalisme en Patriarchaat
De strijd tegen racisme en kapitalisme vereist een intersectionele aanpak, zoals bell hooks liet zien. In haar werk analyseerde ze hoe racisme, kapitalisme en patriarchaat gezamenlijk onderdrukking in stand houden, met speciale aandacht voor de ervaringen van zwarte vrouwen. Haar radicale visie biedt waardevolle inzichten voor hedendaagse bevrijdingsbewegingen. Wil je meer weten over haar baanbrekende werk en haar impact op feminisme en sociale rechtvaardigheid? Duik in de ideeën van bell hooks en laat je inspireren door haar strijd voor een inclusieve wereld.