Na de gruwelijke aanval van Hamas op 7 oktober—een dag die diepe littekens naliet in het Israëlische collectieve geheugen—is het conflict in Israël en Palestina opnieuw in een stroomversnelling geraakt. Die dag vormde niet enkel een tragisch moment in het heden, maar ook een heropflakkering van decenniaoude spanningen geworteld in bezetting, kolonialisme en historische ongelijkheid. Naomi Klein, bekend om haar scherpe maatschappijkritiek, legt in haar recente analyses bloot hoe Israël deze tragedie inzet om haar onderdrukkingsbeleid tegenover Palestijnen verder te legitimeren.
Wat Klein onderscheidt, is dat ze niet blijft hangen in het onmiddellijke drama van het moment. Ze richt zich op de langetermijnstructuren—de ideologische fundamenten, internationale medeplichtigheid en het systemisch geweld—die volgens haar schuilgaan achter Israël’s respons.
Als bestuurslid van Jewish Voice for Peace1 en uitgesproken activist kijkt Klein verder dan de gebruikelijke mediaverhalen. Ze waarschuwt dat de Israëlische staat, gesteund door veel westerse regeringen, het trauma van 7 oktober aanwendt als morele rechtvaardiging voor wat zij ziet als wraakacties en collectieve straffen.
Het Trauma als Politiek Wapen
Een van haar meest indringende stellingen betreft het “wapeniseren” van Joods historisch trauma. Vooral de Holocaust wordt, zo stelt Klein, regelmatig aangehaald als moreel schild voor militair optreden. Direct na de aanval op 7 oktober gingen stemmen op die de aanval vergeleken met de Holocaust—aantoonbaar een historische ontsporing, maar wel een die politiek effect sorteert.
Door zulke vergelijkingen, zegt Klein, wordt de indruk gewekt dat Israël zich voortdurend in een existentiële overlevingsstrijd bevindt. Dit beeld, hoewel niet in verhouding tot de militaire realiteit—Israël is immers een kernmacht met wereldwijde steun—ondersteunt een discours waarin Palestijns verzet automatisch als genocidaal wordt geïnterpreteerd.
De parallellen die sommige politici trekken tussen Palestijnen en nazi’s noemt Klein niet alleen misplaatst, maar ronduit gevaarlijk. Ze normaliseren het idee dat elke vorm van verzet tegen Israëlische bezetting per definitie een existentiële dreiging vormt, wat het pad effent voor disproportioneel geweld.
Nieuwe inzichten, kritische verhalen
Op vrheid.nl schrijven we over vrijheid, gelijkheid, klimaat en LHBTQ+ rechten. Altijd scherp, altijd onafhankelijk. Blijf ons volgen en mis niets!
Koloniale Structuren, Oude Patronen
Klein verzet zich fel tegen het idee dat Israël een uitzonderlijke, buiten de koloniale logica staande staat is. Volgens haar is het zionistische project—hoe begrijpelijk ook als reactie op eeuwenlange antisemitische onderdrukking—niet los te zien van koloniale praktijken: verdrijving, etnische zuivering, en de institutionalisering van ongelijkheid.
Sinds 7 oktober, betoogt ze, is deze koloniale dynamiek alleen maar intensiever geworden. De bombardementen op Gaza, de verscherpte blokkade, het retorisch geweld vanuit de Israëlische regering—het zijn volgens Klein geen toevallige reacties, maar systematische pogingen om Palestijns verzet te criminaliseren en de weg vrij te maken voor verdere annexatie en herbevolking met Israëlische kolonisten.
Herdenken of Rationaliseren?
Een bijzonder scherp punt in haar analyse is de manier waarop Israël herdenking inzet als politiek instrument. Kort na de aanval verschenen er talloze kunstprojecten, films, modeshows en zelfs toeristische evenementen rond 7 oktober. Voor Klein is dit geen spontane rouwverwerking, maar eerder een vorm van cultureel gemanipuleerd trauma, bedoeld om wraakgevoelens aan te wakkeren en politiek draagvlak te genereren voor hardhandige maatregelen.
Ze waarschuwt dat deze constante herbeleving van slachtofferschap een gevaarlijk effect heeft: het maakt kritiek op Israël bijna taboe. Elke oproep tot dialoog, empathie met Palestijnse slachtoffers of internationale bemiddeling wordt afgedaan als verraad aan het Joodse lijden—een retoriek die ruimte voor vrede almaar kleiner maakt.
Van Verzet tot Verovering
Volgens Klein gebruikt Israël het trauma van 7 oktober niet alleen als schild, maar ook als zwaard. In de nasleep van de aanval klonken stemmen binnen de Israëlische politiek die pleitten voor de “herbevolking” van Gaza en het “wegvagen” van verzetshaarden. In Klein’s ogen zijn dit geen losse uitspraken, maar signalen van een ideologisch project waarin etnische zuivering opnieuw op de agenda staat.
De oorlogstaal die Israël gebruikt—een strijd tussen “goed en kwaad”—versluiert volgens haar de feitelijke machtsverhoudingen. Het is een discours dat de vernietiging van infrastructuur, de dood van duizenden burgers en het platbombarderen van ziekenhuizen in Gaza presenteert als noodzaak, niet als keuze.
Naar Echte Gerechtigheid
Klein pleit voor een fundamenteel andere benadering. Geen verdere militarisering of trauma-exploitatie, maar internationale solidariteit, erkenning van het Palestijnse lijden en de demystificatie van de koloniale mythen rondom Israël’s ontstaan. Ze benadrukt dat vrede alleen mogelijk is wanneer ook Israël zijn geschiedenis van kolonisatie onder ogen ziet.
Er zijn volgens haar bemoedigende tekenen: Joodse stemmen wereldwijd, van Tel Aviv tot New York, komen steeds vaker op voor Palestijnse rechten. Deze netwerken van solidariteit, betoogt Klein, vormen het begin van een ethisch alternatief—een pad dat voorbijgaat aan geweld, en ruimte schept voor rechtvaardigheid, menselijke waardigheid en gelijkwaardigheid.
Of zoals ze zelf stelt: zolang Israël zich blijft wentelen in slachtofferschap zonder verantwoordelijkheid te nemen voor zijn daden, zal echte vrede onbereikbaar blijven.
- Jewish Voice for Peace (JVP) is een Amerikaanse, progressief-joodse organisatie die zich inzet voor een rechtvaardige en duurzame oplossing voor het Israëlisch-Palestijns conflict. JVP verzet zich tegen het Israëlische bezettingsbeleid en pleit voor de naleving van mensenrechten en internationaal recht, met expliciete steun voor Palestijnse zelfbeschikking. De organisatie staat bekend om haar scherpe kritiek op het Israëlisch staatsbeleid, maar benadrukt tegelijkertijd haar joodse identiteit en solidariteit met alle bevolkingsgroepen in de regio. ↩︎