Hoe Daria Kozyreva het Geweten van Rusland werd – Opnieuw toont Rusland zijn ware gezicht: een staat die zó bang is voor vrije gedachten, dat zelfs een gedicht een bedreiging vormt. De 19-jarige Daria Kozyreva uit Sint-Petersburg werd gisteren veroordeeld tot twee jaar en acht maanden gevangenisstraf. Haar “misdaad”? Ze zou het Russische leger hebben ‘gediskrediteerd’ door deel te nemen aan anti-oorlogsprotesten, het schrijven van poëzie, en het geven van interviews waarin ze haar afschuw over Poetins oorlog in Oekraïne uitsprak.
Daria, ooit een medische student, wordt nu behandeld als een gevaar voor de nationale veiligheid. Niet omdat ze geweld gebruikte, niet omdat ze oproept tot haat — maar omdat ze het lef had om woorden te gebruiken tegen een oorlog die miljoenen levens verwoest. Ze krijgt ook nog eens aanvullende beperkingen opgelegd: online zal ze onder strikte controle staan. In feite probeert de Russische staat haar stem volledig uit te wissen.
Woorden als Wapen tegen Oorlog
Wat deze zaak zo schrijnend maakt, is niet alleen de absurditeit van de aanklacht, maar vooral de angst die eruit spreekt. Een systeem dat claimt sterk te zijn, maar zich bedreigd voelt door een tiener met een gedicht in haar hand, is een systeem dat rot is van binnen.
Daria’s gedichten en woorden raakten kennelijk precieDaria’s gedichten en woorden raakten kennelijk precies de juiste zenuw: ze herinnerden mensen eraan dat oorlog geen abstract patriottisch ideaal is, maar een rauwe en bloederige vernietiging van levens, dromen en waardigheid.
Die kracht zat niet alleen in haar poëzie. Al op 17-jarige leeftijd weigerde Daria zich neer te leggen bij de opgelegde stilte. In december 2022 spoot ze anti-oorlogsleuzen op een openbaar monument — een daad van directe, vreedzame confrontatie tegen een regime dat elke uiting van verzet criminaliseert.
Niet veel later plaatste ze Oekraïense poëzie bij het standbeeld van Taras Shevchenko, een symbool van nationale vrijheid en verzet tegen onderdrukking. De regels die ze achterliet waren allesbehalve vrijblijvend. Uit Shevchenko’s gedicht Mijn Testament klonk de oproep:
“Begraaf mij, en sta dan op,
en breek uw zware ketenen,
en bewater met het bloed van de tirannen
de vrijheid die u hebt bevochten.”
Een directe, rauwe herinnering aan de prijs van echte vrijheid — en een rechtstreekse uitdaging aan het geweld van autoritaire macht.
Met deze gebaren maakte ze haar solidariteit zichtbaar, radicaal en onverzettelijk. Toen ze haar overtuigingen vervolgens ook in woorden de wereld instuurde via een interview met Radio Free Europe/Radio Liberty, liet het regime haar niet langer met rust. Nieuwe aanklachten volgden, en het repressiemechanisme greep harder toe. Elke actie van Daria was een bewuste weigering om te zwijgen in een systeem dat angst probeert af te dwingen — een keuze die nu haar vrijheid kost, maar haar morele kracht alleen maar versterkt.
Dit is geen geïsoleerd geval. Sinds het uitbreken van de oorlog tegen Oekraïne heeft het Kremlin alles op alles gezet om iedere vorm van kritiek te smoren. Nieuwe wetten maken zelfs het benoemen van de oorlog strafbaar. Vreedzame demonstranten worden als criminelen behandeld. Journalisten, kunstenaars, studenten — iedereen die weigert zich aan te passen — wordt bedreigd, opgesloten of gedwongen te vluchten.
De cijfers maken de schaal van deze repressie pijnlijk zichtbaar. Meer dan 20.070 mensen zijn inmiddels gearresteerd vanwege hun anti-oorlogsstandpunten. Alleen al voor het vermeende ‘discrediteren van het leger’ zijn er 9.369 zaken geopend. Op dit moment zitten meer dan 1.500 mensen in Rusland gevangen op politieke gronden, stuk voor stuk bewijzen van een systeem dat geen afwijkende stemmen duldt.
De grotere context: autoritaire angst en kapitalistische belangen
Daria’s veroordeling moet niet alleen als ‘binnenlands Russisch nieuws’ worden gezien. Het is onderdeel van een wereldwijde golf van onderdrukking, waarin autoritaire leiders, vaak nauw verbonden met kapitalistische belangen, elke uiting van verzet genadeloos proberen te smoren.
In Rusland betekent ‘het leger discrediteren’ in feite: de leugen ontmaskeren die oorlog verkoopt als nationale trots. Poetin verdedigt niet het Russische volk; hij verdedigt de elite, de oligarchen, en hun belangen, die gebouwd zijn op het bloed van gewone mensen, Russen, Oekraïners en vele anderen.
Internationale solidariteit groeit
Daria’s strijd is dus ook onze strijd. Zij laat zien hoe krachtig vrije expressie kan zijn, en hoe noodzakelijk het is om haar te beschermen. Haar veroordeling is niet alleen een aanval op haar, maar op iedereen die gelooft in waarheid, rechtvaardigheid en menselijke waardigheid.
De veroordeling van Daria Kozyreva werd scherp veroordeeld door Amnesty International Rusland. Directeur Natalia Zviagina noemde het vonnis “een ijzingwekkende herinnering aan hoe ver de Russische autoriteiten gaan om vreedzame oppositie tegen hun oorlog in Oekraïne het zwijgen op te leggen.”
Zviagina maakte glashelder waarom Daria wordt gestraft:
“Daria Kozyreva wordt gestraft omdat ze een klassiek gedicht uit de Oekraïense literatuur citeerde, omdat ze zich uitsprak tegen een onrechtvaardige oorlog, en omdat ze weigerde te zwijgen.”
Amnesty eist haar onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating, samen met die van alle anderen die onder de repressieve ‘oorlogscensuurwetten’ gevangen worden gehouden. Een eis die wij, overal waar rechtvaardigheid nog betekenis heeft, krachtig moeten ondersteunen.
Wat kunnen wij doen?
Allereerst: we moeten zichtbaarheid creëren. Deel Daria’s verhaal, verspreid haar naam en haar woorden. Laat niet toe dat het regime haar uit het collectieve geheugen wist. Daarnaast moeten we druk blijven uitoefenen. Overheden en internationale organisaties hebben de plicht de Russische staat scherp te blijven confronteren met deze flagrante mensenrechtenschendingen.
Solidariteit tonen is essentieel, en niet door lege slogans of symbolische gebaren, maar door daadwerkelijke steun aan Russische en Oekraïense dissidenten, vluchtelingen en vredesactivisten. Hun strijd mag niet geïsoleerd blijven. Tegelijkertijd moeten we de spiegel durven vasthouden: de repressie in Rusland is extreem, maar het zou een vergissing zijn te denken dat onze eigen West-Europese samenlevingen immuun zijn voor dezelfde mechanismen van censuur, belangenverstrengeling en onderdrukking van oppositie.
Daria Kozyreva is pas 19 jaar oud. In plaats van te studeren, gedichten te schrijven en haar toekomst op te bouwen, wordt ze nu opgesloten — alsof een jong leven, vol gedachten en verbeelding, kan worden stilgelegd tussen muren en tralies. Haar gevangenschap is niet alleen een persoonlijke tragedie, maar een aanklacht. Tegen de oorlog. Tegen het systeem dat mensen breekt om zichzelf te beschermen. Tegen samenlevingen die liever opsluiten dan luisteren, die liever straffen dan begrijpen, en die macht boven menselijke waardigheid plaatsen.
En laten we duidelijk zijn: ze kunnen Daria achter slot en grendel zetten, maar haar woorden zullen blijven bewegen — vrijer dan welk regime ooit kan bevatten. In Rusland, in Oekraïne, en ver daarbuiten.
Solidariteit met Daria. Solidariteit met alle vrijheidsstrijders. Voor vrede — echte vrede, gebouwd op rechtvaardigheid, vrijheid en de moed om te weigeren te gehoorzamen aan onderdrukking.