Rechtse politici roepen luidkeels over “vrijheid van meningsuiting”, maar opvallend genoeg vooral op sociale media. Juist daar is die vrijheid echter een façade. Je kúnt weliswaar alles zeggen, maar het systeem waarin je dat doet — de allesbepalende algoritmes — bepaalt wat gezien wordt. En laten we eerlijk zijn: die algoritmes zijn verre van neutraal. Ze zijn ontworpen om geld te verdienen, niet om eerlijke gesprekken te bevorderen.
Wat je voorgeschoteld krijgt — posts, filmpjes, nieuws, memes — is geen toeval. Het is het resultaat van een geoptimaliseerde selectie op basis van één ding: maximale betrokkenheid. En wat scoort hoog? Woede, angst, sensatie. Niet nuance, niet inzicht. Sociale media willen je niet informeren, ze willen je verslaafd maken. Het hele systeem is erop gericht om je aandacht vast te houden, en opvallend vaak leidt dat gebruikers richting rechtse, radicale content. Het appelleert aan het reptielenbrein — dat deel dat liever vlucht of vecht dan nadenkt. Een beetje alsof je gelooft dat een casino je gratis drankjes geeft omdat je zo’n leuke klant bent. Niets is gratis. Alles is manipulatie.
Nieuwe inzichten, kritische verhalen
Op vrheid.nl schrijven we over vrijheid, gelijkheid, klimaat en LHBTQ+ rechten. Altijd scherp, altijd onafhankelijk. Blijf ons volgen en mis niets!
Sociale media zijn geen digitale agoras, geen open marktplaats van ideeën. Ze zijn manipulatieve machines met een winst- én politieke agenda. Kijk naar het beruchte Facebook-experiment uit 2019. Onderzoekers creëerden ‘Carol Smith’, een fictieve 41-jarige moeder die een paar conservatieve pagina’s volgde. Binnen 48 uur kreeg ‘ze’ QAnon-pagina’s voorgeschoteld. Drie weken later: een tijdlijn vol complotten, misinformatie en haat. Dit gebeurde niet per ongeluk. Dit is het systeem. Dit ís de bedoeling.
We moeten stoppen met denken dat sociale media neutrale platforms zijn. Ze zijn ontworpen om te polariseren, te verdelen, te radicaliseren. En dat doen ze met griezelige efficiëntie.
Vrije meningsuiting op sociale media? Dat is net zoiets als een frikandel als avondmaaltijd bestempelen. Ultra-bewerkt, ontworpen in laboratoria, vol toevoegingen die je blijven hunkeren naar meer. Net zoals chips zijn gemaakt om je de hele zak leeg te laten eten, zijn online opinies ontworpen om je aandacht te blijven trekken — niet om je tot nadenken aan te zetten.
En waar zijn nu al die ‘vrijheidsstrijders’? Toen het over 5G en vaccins ging, stond men massaal op de barricaden. Maar nu miljardairs algoritmes gebruiken om gesprekken te sturen en gedachten te vormen, blijft het akelig stil. Ze hebben niet alleen onze taal gekaapt — ze herschrijven wat we denken. Dít is de vervanging. Geen bevolkingsuitwisseling, maar een hersenspoeling op schaal. Tijd om wakker te worden.
Neem Elon Musk. Hij wordt gevierd als hoeder van de vrije meningsuiting, een techno-Messias zogezegd. Maar wanneer George Soros een paar radiostations opkoopt, schreeuwt men moord en brand over globalistische complotten. Wat vrijheid heet bij de één, heet manipulatie bij de ander. Het draait niet om vrijheid. Het draait om wie de boodschap bepaalt.
Hoog tijd om af te rekenen met die dubbele moraal.