In North Dakota speelt zich momenteel een rechtszaak af die niet alleen Greenpeace, maar de hele milieubeweging en onze vrijheid van meningsuiting bedreigt. Oliegigant Energy Transfer, het bedrijf achter de omstreden Dakota Access Pipeline, eist 300 miljoen dollar van Greenpeace USA en Greenpeace International. De reden? Greenpeace zou de massale protesten tegen de pijpleiding bij Standing Rock in 2016 en 2017 hebben georganiseerd.
Wat hier gebeurt, is een aanval op activisme en een poging om milieuorganisaties kapot te procederen. Maar dit is geen losstaande zaak – het is een gevaarlijk precedent dat iedereen die opkomt voor sociale en ecologische rechtvaardigheid kan raken.
Waarom Greenpeace wordt aangeklaagd
De protesten tegen de Dakota Access Pipeline waren een historisch moment van inheems verzet tegen de fossiele industrie. Inheemse volkeren en activisten voerden maandenlang actie om hun land en water te beschermen. Maar in plaats van de echte leiders van de beweging aan te pakken, richt Energy Transfer zich op Greenpeace – een bekende en invloedrijke milieuorganisatie.
Waarom? Omdat het makkelijker is om een grote NGO met juridische middelen onder druk te zetten dan een gedecentraliseerde, door inheemse gemeenschappen geleide beweging aan te vallen. Greenpeace is in de ogen van de fossiele industrie een symbolisch doelwit: als ze Greenpeace kunnen laten zwijgen, wie durft er dan nog op te komen tegen oliebedrijven?
Een gevaarlijke trend: bedrijven misbruiken de wet om activisten te intimideren
Energy Transfer heeft in het verleden geprobeerd Greenpeace aan te klagen via de RICO-wet, een wet die oorspronkelijk bedoeld was om de maffia aan te pakken. Dit soort rechtszaken, bekend als SLAPP-zaken (Strategic Lawsuits Against Public Participation), worden door bedrijven gebruikt om activisten te intimideren en financieel uit te putten.
Het doel is niet eens om de zaak te winnen – het doel is om milieuorganisaties bang te maken en te zorgen dat ze hun tijd en middelen moeten besteden aan dure rechtszaken in plaats van aan activisme. Dit is een patroon dat we steeds vaker zien: grote bedrijven gebruiken hun macht om kritiek te onderdrukken en het recht op protest te ondermijnen.
Een partijdige rechtbank?
De zaak wordt behandeld in Morton County, North Dakota, waar Greenpeace eerder probeerde een onafhankelijkere jury te krijgen. Waarom? Omdat meer dan de helft van de juryleden banden heeft met de fossiele brandstofindustrie en negatief staat tegenover milieuactivisme. Dit roept serieuze vragen op over de onpartijdigheid van de rechtsgang.
Bovendien is Energy Transfer-CEO Kelsey Warren een grote donor van Donald Trump en een uitgesproken vijand van klimaatactivisten. In 2016 noemde hij de demonstranten van Standing Rock zelfs mensen die “uit de genenpoel verwijderd moesten worden” – een huiveringwekkende uitspraak die de mentaliteit achter dit soort repressie blootlegt.
Waarom dit iedereen zou moeten boeien
Misschien denk je: “Ik steun Greenpeace niet, dus waarom zou dit mij iets kunnen schelen?” Maar deze rechtszaak gaat niet alleen over Greenpeace. Dit gaat over ons fundamentele recht op protest en vrije meningsuiting. Als Energy Transfer wint, betekent dit dat bedrijven vrij spel krijgen om kritische stemmen juridisch kapot te maken.
Dat betekent dat de volgende keer niet alleen milieuactivisten het doelwit zijn, maar ook vakbonden, journalisten, sociale bewegingen en iedereen die tegen machtsmisbruik durft in te gaan. Als bedrijven legaal protest kunnen criminaliseren, verliezen we allemaal een essentieel democratisch recht.
Wat kunnen we doen?
Greenpeace vecht niet alleen in de rechtbank – ze vechten ook in de publieke arena. En dat is waar wij een rol kunnen spelen.
• Verspreid het nieuws: Hoe meer mensen begrijpen wat hier op het spel staat, hoe moeilijker het wordt voor bedrijven om dit soort tactieken onopgemerkt toe te passen.
• Steun organisaties die zich verzetten tegen fossiele industrie en corporate repressie. Dit gaat niet alleen om Greenpeace, maar om een bredere strijd voor klimaatrechtvaardigheid en burgerrechten.
• Blijf kritisch. Bedrijven en overheden gebruiken steeds vaker juridische middelen om activisme te onderdrukken. Als we niet waakzaam zijn, verliezen we essentiële vrijheden.
Wat er in North Dakota gebeurt, is een waarschuwing. Als we toestaan dat bedrijven Greenpeace de mond snoeren, is de vraag niet of anderen de volgende zullen zijn, maar wanneer.