Een vooraanstaande Duitse advocaat die zich verzet tegen de criminalisering van pro-Palestina-uitingen legt uit hoe Duitsland pro-Israël-wetgeving inzet om kritiek te onderdrukken — en hoe de VS deze aanpak overneemt.
Alexander Gorski, strafpleiter en migratierechtspecialist in Berlijn, is een van de weinige juridische stemmen in Duitsland die zich openlijk uitspreken tegen wat hij noemt een “geregisseerde staatscampagne” tegen pro-Palestijnse activisten. Hij verdedigt momenteel meerdere buitenlandse inwoners — onder wie twee Ieren, een Pool en een Amerikaan — die worden bedreigd met uitzetting vanwege hun deelname aan demonstraties tegen de Israëlische oorlog in Gaza. Hun ‘misdrijf’: het scanderen van leuzen als “Free Gaza” en “From the river to the sea, Palestine will be free”. Geen van hen is veroordeeld voor enig strafbaar feit, maar volgens de autoriteiten vormen ze een bedreiging voor de openbare orde, en daarmee voor het officiële staatsbelang van Duitsland in relatie tot Israël.
Volgens Gorski wordt het migratierecht in Duitsland bewust ingezet als politiek instrument: niet om mensen te beschermen, maar om afwijkende meningen te weren. Dit machtsmisbruik legt niet alleen de autoritaire tendensen binnen de Duitse staat bloot, maar laat ook zien hoe nauw de repressieve logica van Duitsland en de Verenigde Staten inmiddels met elkaar vervlochten is. Wat in Duitsland al jaren gebruik is — het strafbaar maken van solidariteit met Palestina — wordt in de VS onder het Trumpisme nu met open vizier overgenomen.
De zaken waarin Gorski optreedt, zijn geen op zichzelf staande incidenten. Ze maken deel uit van een bredere internationale ontwikkeling waarin staten het recht op protest systematisch onderdrukken zodra het gericht is tegen Israëlisch staatsgeweld. Wat in Duitsland al lang praktijk is, krijgt nu vaste vorm in de Verenigde Staten, met name onder het steeds autoritairder leiderschap van Donald Trump.
Sinds Trump op 20 januari opnieuw aan de macht kwam, voert zijn regering een openlijke aanval uit op de vrijheid van meningsuiting en het recht op een eerlijk proces. Rechters die wijzen op grondwettelijke bezwaren worden persoonlijk aangevallen, universiteiten worden onder druk gezet om informatie te overhandigen over studenten die protesteren tegen de door de VS gesteunde oorlog in Gaza. Studenten worden zelfs bedreigd met deportatie — ook als ze een geldige verblijfsstatus hebben, zoals Mahmoud Khalil van Columbia University.
De repressieve aanpak van pro-Palestijnse uitingen in Duitsland en de VS is niet onopgemerkt gebleven. Tijdens de Munich Security Conference van februari 2025 bekritiseerde vice-president JD Vance opvallend genoeg de Europese beperkingen op de vrijheid van meningsuiting. Hij stelde dat het onderdrukken van dissidente stemmen de democratische kernwaarden ondermijnt, en waarschuwde dat het grootste gevaar voor Europa niet van buitenaf komt, maar van binnenuit. Deze opmerkingen staan echter in schril contrast met het beleid van zijn eigen regering, die exact dezelfde middelen inzet tegen kritische stemmen. De hypocrisie is compleet.
Die hypocrisie is nergens zo zichtbaar als in de manier waarop staten antisemitisme misbruiken als politiek wapen. In Duitsland weegt onvoorwaardelijke steun aan Israël zwaarder dan de fundamentele rechten van burgers. Vreedzame uitingen van solidariteit worden gecensureerd, verdacht gemaakt of zelfs strafrechtelijk vervolgd. Gorski laat zien hoe het begrip antisemitisme in Duitsland is losgezongen van de bescherming van Joodse levens, en in plaats daarvan wordt ingezet om elke vorm van kritiek op Israëlische oorlogsmisdaden te onderdrukken. Wat ooit bedoeld was om haat te bestrijden, wordt nu gebruikt om gerechtvaardigde woede te criminaliseren.
Sinds 7 oktober en het begin van de Israëlische aanval op Gaza is deze repressie nog verder opgevoerd. De Duitse overheid richt zich nadrukkelijk op Arabische en moslimbewoners, die vaak collectief worden verdacht. De media spelen hierin een actieve rol door activisten te framen als Hamas-aanhangers of propagandisten. Zelfs EU-burgers uit landen als Ierland en Polen worden bedreigd met uitzetting. Ook een Amerikaanse burger wordt vervolgd vanwege deelname aan demonstraties. Alexander Gorski verdedigt hen, zoals hij eerder duizenden anderen verdedigde die vanwege hun solidariteit met Palestina in het vizier kwamen van de staat.
De repressie is niet beperkt tot migratiebeleid. De Duitse politie heeft duizenden mensen aangeklaagd voor zogenaamde uitingsdelicten. Kunstenaars worden gecanceld, sprekers geweerd, bijeenkomsten gesloten. Demonstraties worden verboden of stilgelegd, soms simpelweg omdat er Arabisch gesproken wordt. Alleen al in Berlijn zijn bijna 6.000 zaken geregistreerd die met het Midden-Oosten te maken zouden hebben — waarvan 90% als “anti-Israël” wordt bestempeld. Meer dan 1.200 daarvan betreffen spandoeken, leuzen of publieke uitingen. Meer dan 3.000 mensen worden momenteel onderzocht vanwege hun steun aan Palestina.
Wat deze repressie drijft, is het staatsprincipe van de Staatsräson — de officiële doctrine dat de veiligheid van Israël tot de kern van het Duitse staatsbelang behoort. In sommige deelstaten wordt van mensen die staatsburger willen worden geëist dat zij onvoorwaardelijk het bestaansrecht van Israël erkennen. Een afwijkend antwoord kan leiden tot afwijzing. Tegelijkertijd levert Duitsland onverminderd wapens aan Israël, verdedigt het Israëlische oorlogsmisdaden bij internationale instanties, en blijft het zwijgen als ziekenhuizen, journalisten en burgerslachtoffers doelwit worden.
Wat ooit werd gezien als een les uit het verleden — Nie wieder — is verworden tot een ideologisch schild waarmee nieuwe misdaden worden gelegitimeerd. Hoewel Trump zich in het verleden fel uitsprak tegen de Europese beperkingen op vrije meningsuiting, kopieert zijn regering nu precies die aanpak. De Amerikaanse steun voor Israël is al decennia bipartisan, maar de huidige regering legt de kaarten open op tafel: repressie is geen bijwerking meer, maar beleid.
Duitsland en de VS versterken elkaar in hun gezamenlijke obsessie om kritiek op Israël gelijk te stellen aan antisemitisme. Dat deze staten — die zich graag presenteren als hoeders van mensenrechten — bereid zijn om democratische vrijheden op te offeren voor de bescherming van een bondgenoot die structureel internationaal recht schendt, is een diep teken van moreel failliet.