Voor Donald Trump is het leger niet langer het schild van de natie, maar een wapen gericht op eigen bodem. Onder zijn bewind verliest het Pentagon zijn rol als hoeder van de nationale veiligheid en verandert het in een instrument van binnenlandse repressie. Wat zich ontvouwt, is een project van autoritaire transformatie: een regime dat zich niet verdedigt tegen buitenlandse vijanden, maar zich keert tegen het volk zelf.
De logica van macht
Elk autoritair systeem rust op de loyaliteit van zijn veiligheidstroepen. Trump begrijpt dat instinctief. Sinds zijn terugkeer in het Witte Huis heeft hij die loyaliteit afgedwongen met chirurgische precisie. Onder leiding van de reactionaire populist Pete Hegseth werd de top van het leger gezuiverd: een halve staf viersterrengeneraals verdween—sommigen vervroegd met pensioen gestuurd, anderen opzijgezet wegens ‘gebrek aan politieke betrouwbaarheid’. Zo verdween generaal Mark Milley uit beeld, nadat hij zich publiek distantieerde van Trumps mars naar de kerk met bijbel in de hand tijdens de Black Lives Matter-protesten. Tegelijk werd het aantal generaals beperkt via een executive order die het defensieapparaat herstructureerde—een zet die ruimte bood voor nieuwe benoemingen: figuren als luitenant-generaal (en trouwe Fox News-analist) Douglas Macgregor, die eerder pleitte voor het gebruik van het leger tegen demonstranten en migranten.
Trumps ware bedoelingen werden pas volledig zichtbaar tijdens een militaire toespraak op Fort Bragg—dat later controversieel werd hernoemd naar een Confederatie-generaal. Geen woord over wereldpolitiek, geen analyse van dreigingen uit China of Rusland. In plaats daarvan: mythologische verhalen over Amerikaanse ‘kracht’ en ‘offers’, waarin de leider centraal stond. De overwinning in Normandië werd herschreven als ‘een daad van trouw aan het Amerika van Trump’. De strijd in Afghanistan werd herleid tot ‘een test van geloof’ in zijn leiderschap. Historische overwinningen werden zo vervormd tot eerbetoon aan één man—een klassiek fascistisch procédé, waarbij het verleden wordt herzien om het heden te legitimeren.
De vijand binnen
Trump begrijpt, net als Mussolini voor hem, dat politiek oorlog is—en dat wie de vijand definieert, het geweld bepaalt. Voor hem is er geen buitenlandse dreiging nodig. De vijand bevindt zich hier: migranten, activisten, journalisten, gekozen leiders die durven tegenspreken. In een groteske vergelijking prees hij Amerikanen die migranten oppakten alsof het frontsoldaten betrof. Maar het verschil tussen een loopgraaf en een grensmuur is het verschil tussen verdedigen en onderdrukken.
“Wie bepaalt wie de vijand is, bepaalt wat gerechtvaardigd geweld is. In Trumps Amerika is dat geen kwestie van defensie, maar van zuivering.”
Door migratie te framen als een ‘invasie’ probeert Trump het binnenlands beleid te militariseren. Hij wist opzettelijk de grens tussen verdediging en repressie uit. Zo wordt elke migrant een dreiging, elke medestander een verrader. Het leger verschuift van beschermer naar instrument van angst—een verlengstuk van de leider.
Loyaliteit aan de man, niet de grondwet
In zijn toespraak schond Trump impliciet een heilig principe: dat Amerikaanse soldaten trouw zweren aan de grondwet, niet aan een individu. Hij plaatste zichzelf in het centrum, als enige bron van legitimiteit. Zijn charisma, zijn ‘goddelijk recht’ moest volstaan. En om het af te toppen: loonsverhogingen als cadeautjes—een leger als paleiswacht.
Dit is meer dan retoriek. Het is regimevorming in realtime. Door figuren als Robert E. Lee te verheerlijken, probeert Trump de Confederatie te rehabiliteren als moreel baken. Door een permanente uitzonderingstoestand te suggereren, probeert hij het idee te normaliseren dat wetten slechts gelden zolang ze hem uitkomen.
Een leger tegen de democratie
Wat Trump voor ogen heeft, is geen staatsgreep maar een geleidelijke metamorfose: van republiek naar autocratie, van rechtsorde naar wilskracht, van gemeenschap naar sekte. In deze logica wordt het leger niet langer ingezet voor bescherming, maar voor intimidatie. Niet om de burger te verdedigen, maar om afwijking te onderdrukken.
Toch stuit deze poging op weerstand. Het Amerikaanse leger is geen monoliet. Het is divers, samengesteld uit Afro-Amerikanen, Latino’s, migranten, werkende klasse. Om die troepen om te vormen tot voorhoede van een reactionaire burgeroorlog, vergt meer dan propaganda. Elke gewelddadige confrontatie op Amerikaans grondgebied—per ongeluk of geprovoceerd—kan het hele bouwwerk doen instorten.
De parade en het protest
Trumps militaire parade—met 6600 zwijgende soldaten—werd een schaduwvertoning. Geen geestdrift, geen applaus, geen massa. Pyongyang was ver weg. Ondertussen gebeurde elders iets betekenisvollers: de ‘No Kings’-protesten. Vier miljoen Amerikanen in tweeduizend steden. De grootste eendaagse politieke mobilisatie uit de geschiedenis.
Dat is Trumps ware angst: een volk dat zichzelf herkent, zich organiseert, zich uitspreekt. Niet via parlementen of media, maar op straat. Mensen die beseffen dat democratie alleen leeft zolang het volk zichzelf als actor blijft zien.
De echte strijd
Wat zich onder Trump afspeelt, is geen karikatuur van tirannie, maar een doordachte ondermijning van de democratische infrastructuur. Het leger speelt daarin een sleutelrol—niet om grenzen te bewaken, maar om die tussen staat en samenleving te vervagen. Wie zwijgt, stemt toe. Wie wegkijkt, werkt mee.
De strijd tegen Trump is dan ook geen strijd tegen één man. Het is een strijd tegen het idee dat macht zonder rekenschap kan bestaan. Tegen het geloof dat geweld legitiem is zolang het effectief is. En tegen de dodelijke gedachte dat het volk een vijand zou zijn.
