Wat ooit werd gepresenteerd als een socialistisch utopia – de kibboets – is vandaag uitgegroeid tot een koloniaal project dat wordt gekenmerkt door racisme, uitsluiting en geweld. De transformatie van het zionistische project, van collectieve arbeid naar gewelddadige landroof, laat niet alleen zien hoe idealen kunnen worden vervormd, maar ook hoe verwoestend nationalisme en kolonialisme zijn voor de Palestijnse bevolking.
Van Kibboets tot Settler: De Verwording van Socialisme in de Zionistische Beweging
De geschiedenis van Israël en het zionisme wordt vaak verteld als een verhaal van collectieve opbouw, vooruitgang en nationale bevrijding. In de vroege 20e eeuw stond de kibboets centraal in deze vertelling: gemeenschappen gebaseerd op gelijkheid, gedeeld eigendom en collectieve arbeid. Deze socialistische nederzettingen werden gezien als de belichaming van een utopisch, egalitair ideaal. Maar de realiteit achter deze idealen, en de radicale transformatie van het zionistische project, laat een veel donkerder verhaal zien.
De Kibboets: Socialisme op Gestolen Land
Voor veel jonge idealisten over de hele wereld, zeker in socialistische kringen, was de kibboets een bron van inspiratie. Deze zelfvoorzienende landbouwgemeenschappen zouden een nieuwe samenleving vormen, waar gedeelde verantwoordelijkheid en arbeid de basis waren van gelijkheid. Maar achter deze ogenschijnlijk nobele principes ging een harde realiteit schuil: de grond waarop de kibboetsen werden gebouwd, was vaak land dat door Palestijnen werd bewoond of bewerkt. De verdrijving van Palestijnse boeren, die vaak met geweld gepaard ging, werd verzwegen of gerechtvaardigd als een noodzakelijk offer voor de oprichting van de joodse staat.
Advertentie:
Deze fundamentele tegenstelling – socialistische idealen verwezenlijken op land dat van anderen werd afgenomen – werd jarenlang genegeerd. De kibboets werd in internationale linkse kringen bewonderd, maar er was weinig oog voor het lot van de Palestijnse bevolking, die vanaf het begin het slachtoffer was van kolonisatie en uitsluiting. Het romantische beeld van de kibboets verdoezelde de realiteit van etnische zuivering en landonteigening, die vanaf de oprichting van de staat Israël centraal stond in het zionistische project.
De Settlers: Van Socialisme naar Extreemrechts Kolonialisme
In de decennia die volgden op de oprichting van Israël, verschoof de focus van het zionistische project van socialistische experimenten naar agressieve kolonisatie. De nederzettingen die tegenwoordig de Westelijke Jordaanoever en andere Palestijnse gebieden domineren, worden niet meer bevolkt door socialisten die geloven in collectieve arbeid, maar door extreemrechtse settlers die zich beroepen op religieus nationalisme en racistische ideologieën.
Deze settlers zien zichzelf als pioniers van een heilig project om de joodse controle over “groot-Israël” veilig te stellen. Voor hen zijn Palestijnen slechts obstakels op het pad naar het vervullen van een religieuze en nationalistische missie. Terwijl de kibboetsen ooit werden gepresenteerd als voorbeelden van solidariteit en gelijkheid, belichamen de nederzettingen vandaag de dag de tegenovergestelde waarden: uitsluiting, geweld en onrecht.
De settlers worden gesteund door extreemrechtse politieke partijen en een militair apparaat dat hun expansie beschermt, zelfs als deze volgens het internationale recht illegaal is. Ze hebben niet de wereld van gedeeld eigendom en gelijkheid voortgezet; in plaats daarvan zijn ze de voortrekkers van een gewelddadige koloniale overheersing, waarin de rechten van Palestijnen systematisch worden geschonden.
De Vervorming van het Zionistische Project
De transformatie van het zionistische project, van socialistisch pionieren naar een nationalistisch en kolonialistisch project, weerspiegelt een diepgewortelde ironie. Waar de kibboets een wereld voorstelde waarin gedeeld bezit centraal stond, staan de nederzettingen voor privaat bezit en de systematische verdrijving van Palestijnen. Wat ooit een collectief ideaal leek, is verworden tot een gewelddadige beweging waarin fascistische ideeën van uitsluiting en racisme domineren.
In plaats van te streven naar een samenleving waarin iedereen kan gedijen, hebben de nederzettingen bijgedragen aan een apartheidsstructuur waarin Palestijnen worden gedehumaniseerd en onderdrukt. De messianistische retoriek van de settlers, gecombineerd met het gebruik van militaire macht, heeft de droom van een vreedzame en rechtvaardige oplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict verder weggeduwd.
De Tegencultuur van Verzet
Toch is dit niet het volledige verhaal. Terwijl de settlers en de Israëlische staat de expansie van nederzettingen blijven voortzetten, zijn er bewegingen van verzet, zowel in Israël als wereldwijd, die zich hiertegen verzetten. Israëlische organisaties zoals B’Tselem, Breaking the Silence en Combatants for Peace nemen stelling tegen de bezetting en het geweld tegen Palestijnen. Zij roepen op tot een andere koers, waarin gelijkheid en rechtvaardigheid centraal staan.
Deze groepen, vaak gemarginaliseerd en onder vuur genomen door de Israëlische regering, tonen dat het nog steeds mogelijk is om te strijden voor een andere toekomst. Een toekomst waarin zowel Israëli’s als Palestijnen vrij kunnen leven, zonder de voortdurende schaduw van bezetting, racisme en geweld. Hun werk herinnert ons eraan dat solidariteit niet alleen een mooi ideaal is, maar een noodzaak in de strijd tegen onderdrukking.
Van Illusie naar Werkelijkheid
De geschiedenis van de kibboets en de settlers laat zien hoe socialistische idealen kunnen worden vervormd door nationalisme en militarisme. Het romantische beeld van de kibboets verhulde jarenlang de brute realiteit van kolonisatie, terwijl de nederzettingen de logische uitkomst zijn van een project dat vanaf het begin was gebaseerd op de verdrijving van een inheemse bevolking.
Vandaag de dag is het essentieel om deze geschiedenis te herzien en te erkennen dat het zionistische project nooit echt socialistisch was in zijn fundamenten. Het is de taak van linkse en progressieve bewegingen om solidariteit te herdefiniëren – niet als een abstract idee, maar als een praktijk waarin het recht van Palestijnen op vrijheid en zelfbeschikking centraal staat. Alleen dan kan er een einde komen aan de tragedie die zich al decennia in Palestina en Israël voltrekt.