De Nederlandse asielcrisis wordt bijna dagelijks besproken in de media, maar de oplossingen lijken verder weg dan ooit. In de Tweede Kamer woedde onlangs een fel debat waarin SP-Kamerlid Michiel van Nispen harde woorden sprak over het asiel- en migratiebeleid van minister Marjolein Faber. Zijn kritiek richt zich niet alleen op het falende beleid, maar ook op wat hij ziet als een bewuste politieke keuze om migranten te gebruiken als zondebok voor bredere maatschappelijke problemen. Maar wat stelt Van Nispen precies voor? En wat kunnen we leren van zijn scherpe kritiek op het huidige asielbeleid?
De Hypocrisie van Zondebokpolitiek
Volgens Van Nispen is de harde toon van de PVV, VVD, NSC en BBB rondom asielzoekers en migratie niet meer dan “huichelachtige zondebokpolitiek.” Hij verwijt deze partijen dat ze migranten beschuldigen van problemen die in werkelijkheid voortkomen uit jarenlang falend beleid en zware bezuinigingen op publieke voorzieningen. Tekorten in de zorg, woningnood en druk op het onderwijs zijn volgens hem niet veroorzaakt door migranten, maar door politieke keuzes die deze sectoren hebben uitgehold.
“Als uw zorgen over grote migratieaantallen oprecht zouden zijn,” zegt Van Nispen, “dan zou je niet opnieuw miljarden bezuinigen op de zorg, het onderwijs en de sociale zekerheid waar u zo bezorgd over zegt te zijn.”
Dit geeft een scherp inzicht in hoe migratie vaak wordt geframed als de oorzaak van maatschappelijke problemen, terwijl het beleid zelf structurele ongelijkheden en tekorten creëert. Deze retoriek, waarin migranten de schuld krijgen van de tekorten in de maatschappij, is volgens Van Nispen een bewuste keuze om politieke winst te behalen en af te leiden van de werkelijke oorzaken.
Incompetentie en Politieke Onwil van Minister Faber
Van Nispen spaart minister Marjolein Faber niet. Hij beschuldigt haar van incompetentie en stelt dat ze de verantwoordelijkheid voor het asieldossier niet serieus neemt. In plaats van te werken aan structurele oplossingen, kiest Faber volgens Van Nispen voor politieke beeldvorming, met als doel ophef te creëren en de schuld buiten zichzelf te leggen.
Een duidelijk voorbeeld is de afschaffing van de spreidingswet, een instrument dat bedoeld was om asielzoekers eerlijk over het land te verspreiden. In plaats daarvan wil Faber een asielnoodwet invoeren die gemeenten niet dwingt om opvangplekken te creëren. Deze keuze verergert de opvangcrisis en zorgt ervoor dat de druk op bestaande centra, zoals in Ter Apel, onhoudbaar wordt.
“We hadden een minister kunnen hebben die problemen oplost,” stelt Van Nispen cynisch, “maar we hebben een minister die liever ophef creëert dan actie onderneemt.”
Dit is een harde aanklacht tegen een minister die, volgens Van Nispen, wel degelijk een oplossing zou kunnen realiseren maar ervoor kiest om dat niet te doen. De vraag die Van Nispen hiermee impliciet stelt is of het huidige beleid van minister Faber niet doelbewust gericht is op het falen van het opvangsysteem.
SP’s Alternatieve Migratieaanpak: Menselijkheid en Efficiëntie
De SP wil migratie niet zomaar toestaan en streeft naar een regulering van het aantal migranten. Maar waar de rechtse coalitiepartijen kiezen voor een harde, vaak vijandige benadering, stelt de SP een menselijk en efficiënt alternatief voor. De kernpunten van dit alternatieve beleid zijn:
1. Een Migratiesaldo van 40.000: De SP stelt een jaarlijks maximum voor van 40.000 migranten. Dit is een fors lagere instroom dan we nu zien, maar de SP wil dit doen zonder de inhumane maatregelen die Faber voor ogen heeft. In plaats van migranten tegen te werken, wil de SP hen juist ondersteunen vanaf het moment dat ze in Nederland aankomen.
2. Kleinschalige, Publieke Opvang: De SP wil af van de winstgedreven opvangindustrie, waarin hoteleigenaren en andere ondernemers profiteren van belastinggeld door dure opvangfaciliteiten te bieden. In plaats daarvan pleit de SP voor kleinschalige, publieke opvang verspreid over het hele land, ook in welvarende wijken. Dit zorgt voor meer sociale cohesie en voorkomt de overbelasting van specifieke gemeenschappen.
3. Stabiele Financiering voor de IND en COA: In plaats van te bezuinigen op de uitvoeringsorganen die het asielproces moeten stroomlijnen, wil de SP deze organisaties juist versterken. Door stabiele financiering te garanderen voor de IND en COA, kunnen asielprocedures sneller verlopen en kunnen terugkeer en integratie efficiënter worden georganiseerd. Dit zal volgens Van Nispen niet alleen kosten besparen, maar ook leiden tot kortere wachttijden en minder bureaucratische ellende.
4. Verplichte Taal- en Werkprogramma’s vanaf Dag Één: In plaats van mensen maandenlang in opvangcentra te laten wachten, wil de SP dat migranten direct beginnen met taallessen en werkprogramma’s. Dit maakt integratie mogelijk voor degenen die mogen blijven en vergroot de kans op een succesvolle terugkeer voor mensen die terug moeten keren naar hun land van herkomst.
5. Kindvriendelijke Opvangvoorzieningen: Kinderen moeten, volgens Van Nispen, worden opgevangen op plaatsen waar toegang is tot scholen, zorg en speelmogelijkheden. De huidige situatie in de asielopvang is volgens hem onacceptabel en in strijd met kinderrechten.
“Hufterig Beleid” en een Alternatief Voorstel voor Realistische Migratiebeperkingen
Van Nispen is niet alleen kritisch op de uitvoering van het beleid, maar ook op de begroting en de wijze waarop de coalitie het migratiedebat framen. Hij spreekt over een “domste begroting” en waarschuwt dat de bezuinigingen op de IND en COA alleen maar leiden tot langere procedures en meer geldverspilling. Volgens hem maken deze keuzes de situatie voor zowel migranten als Nederlanders onhoudbaar.
Het asielbeleid van de huidige coalitie gaat volgens Van Nispen voorbij aan de kern van de problemen en richt zich vooral op symbolische, kortzichtige maatregelen die in de praktijk niets oplossen. De SP stelt dat migratie weliswaar gereguleerd moet worden, maar dat dit op een realistische, humane en efficiënte manier kan. Hun voorstel biedt een praktisch alternatief waarin migratie niet wordt gezien als een bedreiging, maar als iets dat op eerlijke en beheersbare wijze kan worden geregeld.
Een Roep om Echte Oplossingen en Menselijkheid
Met zijn betoog maakt Van Nispen duidelijk dat de huidige aanpak van de asielcrisis gedoemd is te falen, zolang deze gericht blijft op politieke beeldvorming in plaats van structurele oplossingen. Hij ziet de asielcrisis niet als een probleem van migranten, maar als een symptoom van falend overheidsbeleid en politieke onwil.
De SP wil migratie beperken, maar doet dit op een manier die zowel de rechten van migranten als de belangen van de Nederlandse samenleving respecteert. In plaats van migranten te zien als zondebok, ziet de SP de behoefte aan migratiebeleid als een kans om een eerlijke, humane en efficiënte benadering te ontwikkelen.