De zelfmoord van Dominique Venner en de politiek van haat – Op dinsdag 21 mei 2013 pleegde Dominique Venner, een bekende Franse historicus en extreemrechtse ideoloog, zelfmoord door zichzelf door het hoofd te schieten naast het altaar van de Notre-Dame in Parijs. Zijn daad was niet alleen tragisch, maar ook diep politiek geladen. Kort na het incident betuigde Marine Le Pen, leider van het Front National (FN), publiekelijk haar respect voor Venner en diens actie. Op Twitter schreef ze: “Al ons respect voor Dominique Venner die met zijn laatste politieke daad Frankrijk wakker wilde schudden.”
Deze uitspraak en de context van Venner’s laatste daad werpen een verontrustend licht op de rol van extreemrechts in het publieke debat over homorechten in Frankrijk. Venner had enkele uren voor zijn zelfmoord een tirade gepubliceerd op zijn weblog waarin hij fel uithaalde naar het homohuwelijk, dat kort daarvoor in het Franse parlement was goedgekeurd. Zijn tekst was doordrongen van een nostalgisch verlangen naar een “zuiver Frankrijk” en de angst voor het verlies van traditionele waarden.
Het homohuwelijk als doelwit van extreemrechts
In de maanden voorafgaand aan de tragische gebeurtenis was Frankrijk getuige van massale protesten tegen het homohuwelijk, georganiseerd onder de vlag van de zogenaamde “Manif pour tous” (Protest voor iedereen). Hoewel deze beweging zichzelf profileerde als een apolitieke en brede volksbeweging, was extreemrechts opvallend aanwezig bij de demonstraties. Aanhangers van het Front National, maar ook leden van extreemrechtse groeperingen zoals Génération Identitaire, liepen mee in de stoet en gebruikten de protesten als podium om hun racistische, homofobe en nationalistische agenda te promoten.
Het homohuwelijk werd door hen niet alleen gezien als een bedreiging voor “traditionele” gezinsstructuren, maar ook als symbool van een bredere maatschappelijke transformatie die ze verwerpen: een open, inclusieve samenleving waarin diversiteit wordt gevierd in plaats van bestreden.
Marine Le Pen: de normalisering van haat
Marine Le Pen’s eerbetoon aan Venner laat zien hoe extreemrechts geweld probeert te normaliseren door het te koppelen aan politieke strijd. Haar woorden waren niet toevallig; ze passen in een strategie van het Front National om zichzelf te positioneren als verdediger van traditionele waarden en beschermer van een bedreigd Frankrijk. Dit gebeurt onder het mom van patriottisme, maar in werkelijkheid is het een poging om intolerantie en uitsluiting politiek salonfähig te maken.
De zelfmoord van Venner werd door Le Pen en andere extreemrechtse figuren gereframed als een heroïsche daad, in plaats van wat het werkelijk was: een wanhoopsdaad voortkomend uit haat en angst voor verandering.
Breder Europees perspectief
De gebeurtenissen in Frankrijk staan niet op zichzelf. In heel Europa zien we hoe homorechten steeds vaker worden aangevallen door extreemrechtse partijen en bewegingen. Of het nu gaat om Polen, waar zogeheten “LGBT-vrije zones” worden uitgeroepen, of Hongarije, waar Viktor Orbán’s regering homofobe wetten invoert: de strijd voor LGBTQ+-rechten is een strijd tegen een veel bredere reactionaire agenda.
Het homohuwelijk is voor extreemrechts niet slechts een op zichzelf staand onderwerp, maar een kapstok om een bredere regressieve ideologie aan op te hangen. Het symboliseert voor hen alles wat ze vrezen: sociale vooruitgang, gelijke rechten, en een maatschappij waarin traditionele machtsstructuren worden doorbroken.
Wat nu?
De tragedie van Dominique Venner en de reactie van Marine Le Pen herinneren ons eraan dat de strijd voor gelijke rechten nooit vanzelfsprekend is. Elke vooruitgang, zoals de invoering van het homohuwelijk, roept een reactie op van diegenen die vast willen houden aan onderdrukkende structuren.
Tegelijkertijd is het van cruciaal belang om haatdragende ideologieën niet te normaliseren. Politieke partijen zoals het Front National proberen geweld en intolerantie te verpakken als een legitiem onderdeel van het publieke debat. Hiertegenover moet een krachtige tegenstem worden gezet, één die staat voor solidariteit, inclusie en vrijheid.
De goedkeuring van het homohuwelijk in Frankrijk was een overwinning voor de liefde en gelijkheid, maar het riep ook de duistere kanten van de samenleving op. De daden van Dominique Venner en de steunbetuiging van Marine Le Pen tonen hoe diep de afkeer tegen vooruitgang zit bij extreemrechts. Het is een herinnering aan het belang van waakzaamheid en actie: de strijd voor homorechten is onlosmakelijk verbonden met de bredere strijd voor een rechtvaardige samenleving.