Leopold II en Congo – Tijdens de wereldwijde protesten tegen racisme in de zomer van 2020, die volgden op de moord op George Floyd in de VS, werd België geconfronteerd met zijn brute koloniale verleden. Standbeelden van koning Leopold II, die het Congolese volk aan gruwelijke uitbuiting onderwierp, werden opnieuw het doelwit van demonstranten. Zijn beelden, beklad met woorden als “assassin”, “racist” en “murderer”, tonen de onvoltooide nationale confrontatie met een schaduwrijke geschiedenis van geweld en uitbuiting.
Hij regeerde tussen 1885 en 1908 over Congo Vrijstaat als zijn persoonlijke bezit. Onder zijn bewind werd Congo geplunderd voor rubber en ivoor, met miljoenen Congolezen die stierven door dwangarbeid, honger en wrede straffen zoals het afhakken van ledematen wanneer opgelegde rubberquota niet werden gehaald. Deze periode markeert een van de donkerste hoofdstukken van de Europese koloniale geschiedenis, waarbij de rijkdom die België vergaarde rechtstreeks was gebouwd op het bloed en de arbeid van de Congolese bevolking.
Advertentie:
De Rijkdom van België Gebouwd op Congolees Bloed
De exploitatie van Congo legde de basis voor veel van België’s economische groei in de 20e eeuw. Grote bedrijven zoals de Union Minière du Haut-Katanga (UMHK) waren instrumenteel in het onttrekken van waardevolle grondstoffen zoals koper, cobalt en uranium uit Congo, grondstoffen die niet alleen de Belgische economie verrijkten, maar ook bijdroegen aan wereldgebeurtenissen zoals de productie van de eerste atoombommen. De winsten die de koloniale economie voortbracht, werden geïnvesteerd in de bouw van iconische Belgische gebouwen en infrastructuur, zoals de Arcade du Cinquantenaire in Brussel.
De koloniale bedrijven fungeerden als een “staat binnen een staat”, beheerden het leven van hun werknemers van geboorte tot dood en legden door dwangarbeid beslag op de rijkdommen van Congo. Het Belgische koloniale bestuur richtte niet alleen een catastrofale ecologische verwoesting aan, maar zorgde ook voor blijvende sociale en economische ongelijkheid in Congo, die tot op de dag van vandaag doorwerkt.
De Lange Schaduw van Leopold II en de Oproep tot Verantwoording
De erfenis van Leopold’s schrikbewind is nog steeds zichtbaar in België. Standbeelden, zoals die op de Place du Trône in Brussel, herinneren aan een tijdperk waarin de koloniale macht de natie immense rijkdom bracht ten koste van miljoenen Congolezen. De vraag die nu rijst is hoe België verantwoording kan afleggen voor dit verleden. Het Belgische parlement heeft een waarheids- en verzoeningscommissie ingesteld om de koloniale plunderingen en het structurele racisme te onderzoeken dat nog steeds de zwarte gemeenschappen in België treft. Er is ook sprake van mogelijke herstelbetalingen aan de slachtoffers van kolonisatie en hun nakomelingen.
Toch is het proces van erkenning en verzoening langzaam. Veel Belgische bedrijven die direct profiteerden van de koloniale uitbuiting, zoals Umicore (voormalige Union Minière), blijven stil over hun rol. Historici en activisten blijven aandringen op volledige erkenning van de misstanden en vragen om financiële verantwoording.
De Weg Vooruit: Verzoening en Herstel
Het is duidelijk dat de impact van het koloniale verleden niet alleen in het verleden ligt, maar doorwerkt in de hedendaagse samenleving. Van de economische ongelijkheid in Congo tot het structurele racisme waarmee Belgen van Afrikaanse afkomst te maken hebben, de nalatenschap van Leopold’s Congo is nog steeds voelbaar. Om echt vooruitgang te boeken, moet België niet alleen zijn verleden onder ogen zien, maar ook de gevolgen aanpakken en stappen zetten richting herstel.
Het verwijderen van standbeelden is slechts het begin van een lang proces. Wat nu nodig is, zijn eerlijke gesprekken, educatie over de koloniale geschiedenis in scholen, en concrete maatregelen om het onrecht van het verleden recht te zetten. Alleen door openlijk te erkennen hoe diep de koloniale uitbuiting verweven is met de Belgische identiteit, kan er gewerkt worden aan een rechtvaardige toekomst voor iedereen.
Advertenties: Door op een van de advertenties te klikken, help je ons enorm—het kost jou niets, maar maakt een groot verschil voor ons!