Vrouw zittend op de grond tussen koeien, als symbool voor de verwarring en verlamming in de boerenprotesten
Beeld als metafoor voor het gevoel van boeren die zich verraden voelen door hun politieke vertegenwoordiging

Boeren Voelen Zich Verraden door Hun Eigen Partij

4 minutes, 17 seconds Read

De Ontmaskering van de BoerBurgerBeweging – Het klonk als een droom die werkelijkheid werd: een politieke partij die onomwonden de kant van de Nederlandse boer koos en beloofde hun belangen te verdedigen tegen iedere vorm van overheidsdruk. De BoerBurgerBeweging (BBB) won snel terrein door precies te zeggen wat veel boeren wilden horen: dat hun manier van werken behouden kon blijven, ondanks toenemende druk van wetenschappers, rechters en beleidsmakers. Maar nu, na jaren van hoopvolle beloftes en politiek opportunisme, sijpelt de waarheid door. De teleurstelling onder boeren is voelbaar—en niet zonder reden.

Jaren van Schijnzekerheid

Sinds haar oprichting positioneerde de BBB zich als het bastion tegen overheidsbemoeienis en milieuregels. Terwijl experts alarm sloegen over de impact van intensieve veehouderij op natuur en milieu, bleef de partij vasthouden aan de boodschap dat het boerenbedrijf in de huidige vorm overeind kon blijven. Het was precies die boodschap die aansloeg bij boeren die zich onder vuur voelden liggen vanwege stikstofregels, mestquota en dreigende krimp van de veestapel.

Die droom blijkt echter gebouwd op wankele fundamenten. De realiteit haalt inmiddels zelfs de meest rooskleurige beloftes in.

Vrijheid sneuvelt niet in één klap, maar stap voor stap

De klap kwam hard toen minister Femke Wiersma—nota bene uit de gelederen van de BBB—aankondigde het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) te stoppen. Waar dat nieuws aanvankelijk werd gevierd door groepen als de Farmers Defence Force (FDF), bleek al snel dat de alternatieve plannen nauwelijks milder waren. Achter de schermen lekte uit dat Wiersma grotendeels vasthoudt aan de mestplannen van haar voorganger, met vergaande gevolgen voor de veestapel.

De Onvermijdelijkheid van Ingrijpende Maatregelen

De mestcrisis is geen nieuw probleem. Al jaren wordt er in Nederland structureel meer mest geproduceerd dan de bodem en het milieu aankunnen. De Europese Unie heeft herhaaldelijk gewaarschuwd dat er iets moet gebeuren. En dus lijkt de BBB, ondanks al haar retoriek, gedwongen tot het slikken van een bittere pil: krimp van de veestapel is onontkoombaar.

Voor boeren die jarenlang vertrouwden op de beloftes van de BBB, voelt dit als een klap in het gezicht. “Ik had dit niet verwacht van minister Wiersma, met alle kennis die zij heeft,” verzuchtte Alien van Zijtveld van actiegroep Agractie in NRC. De suggestie dat alles bij het oude kon blijven, blijkt niets meer dan wensdenken.

Scheuren Binnen de Boerenachterban

Met name varkens- en pluimveehouders voelen zich in de steek gelaten. Volgens hen wordt hun sector disproportioneel getroffen, terwijl het mestprobleem volgens hen primair bij de rundveehouderij ligt. Linda Verriet van de Producentenorganisatie Varkenshouderij noemt de maatregelen “bizar”. Haar sector, zo stelt ze, is al decennia bezig met inkrimping en verduurzaming—en nu zouden zij wéér de rekening krijgen.

Tegelijkertijd blijft het opvallend stil vanuit de FDF, ooit de felste stem in het boerenprotest. De stilte voedt speculatie: is zelfs deze radicale beweging haar koers kwijt?

Radicale Protesten en Politieke Verlamming

Het contrast met eerdere jaren is opvallend. Toen de stikstofmaatregelen voor het eerst op tafel kwamen, escaleerde het boerenprotest in een zeldzaam harde confrontatie met de staat. Tractoren blokkeerden snelwegen en overheidsgebouwen, ministershuizen werden omsingeld, en politici ontvingen doodsbedreigingen. Farmers Defence Force profileerde zich als militant uithangbord van deze woede, waarbij de grenzen tussen demonstratie en intimidatie soms vervaagden.

Het gevolg is dat beleidsmakers, waaronder minister Wiersma, zich nu in een lastig parket bevinden. Elke stap richting noodzakelijke milieumaatregelen dreigt oude wonden open te rijten. Wiersma lijkt verlamd: tussen partijloyaliteit, boerenbelangen en Europese druk is nauwelijks bewegingsruimte. Zelfs het aanpassen van bestaand beleid voelt politiek explosief.

Van der Plas in een Houdgreep

Caroline van der Plas balanceert intussen op een slap koord. Ze moet enerzijds haar minister steunen, anderzijds de boeren overtuigen dat hun vertrouwen niet vergeefs was. Ze dreigde zelfs haar politieke loopbaan op te geven als er sprake zou zijn van ‘gedwongen krimp’. Maar als de uitgelekte mestmaatregelen iets aantonen, is het wel dat inkrimping onafwendbaar is—al noemt men het liever “vrijwillig” of “structureel”.

Van der Plas benadrukt dat het beleid zich richt op bedrijven die willen groeien en daarvoor rechten overnemen van stoppende collega’s. Maar voor veel boeren klinkt dat als politieke semantiek: de uitkomst is hetzelfde.

Geknakt Vertrouwen

De omslag van de BBB is voor veel boeren moeilijk te verteren. Ze zetten hun hoop op een partij die zei het anders te doen, die beloofde niet te buigen voor ‘Brusselse bemoeienis’. Maar nu diezelfde partij nauwelijks meer biedt dan wat eerdere kabinetten ook al voorstelden, is het vertrouwen beschadigd—misschien wel onherstelbaar.

LTO Nederland reageerde teleurgesteld. Ze hadden gerekend op beleid dat naast ingrijpende maatregelen ook toekomstperspectief zou bieden. Wat er nu ligt, voelt voor veel boeren als een koude douche.

Een Onontkoombare Herbezinning

De situatie legt een dieper liggend probleem bloot. De intensieve landbouw, zoals die decennialang in Nederland functioneerde, loopt tegen haar grenzen aan. De mestplannen zijn niet het probleem zelf, maar een symptoom van een systeem dat fundamenteel moet veranderen.

De BBB staat voor een cruciale keuze: doorgaan met het verkopen van droombeelden, of eindelijk erkennen dat echte oplossingen pijn doen—maar noodzakelijk zijn. Doet ze dat niet, dan dreigt de partij af te glijden tot een voetnoot in de politieke geschiedenis: een beweging die hoop beloofde, maar uiteindelijk enkel teleurstelling bracht.



Aanbevolen voor jou