Het nieuwe kabinet, met premier Dick Schoof aan het roer en PVV-minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber in de hoofdrol, lijkt vastberaden de fundamenten van onze democratie op het spel te zetten. Met een mengeling van populistische kreten en juridisch twijfelachtige stappen wordt er een asielcrisis gecreëerd die er feitelijk niet is.
Wat er wél is, is een opvangcrisis. Die is niet het gevolg van een toevloed aan asielzoekers, maar van jarenlange rechtse bezuinigingen en de afbraak van een humaan asielbeleid. Desondanks perst het kabinet alles uit de kast om deze zelfgecreëerde crisis te framen als een nationale noodsituatie, en in dat proces dreigt de parlementaire controle er flink bij in te schieten.
Noodwetgeving en de Uitschakeling van de Tweede Kamer
Minister Faber wil, zo zegt ze zelf, via een Koninklijk Besluit onderdelen van de Vreemdelingenwet buiten werking stellen. Zo’n besluit kan buiten de Tweede Kamer om worden afgekondigd, wat de regering in staat zou stellen “snel op te treden” tegen asielinstroom. Juridisch experts zijn echter glashelder: er is geen sprake van een crisis die deze ingreep rechtvaardigt. Het gebruik van een Koninklijk Besluit om de democratische controle te omzeilen is een directe aanval op de fundamenten van onze rechtsstaat.
Het gevaar is niet tijdelijk. Een dergelijk precedent opent de deur naar autoritair beleid dat het fundament van onze democratie ernstig aantast. Oppositiepartijen, van GroenLinks-PvdA tot SGP, hebben dit scherp veroordeeld. En terecht: het gaat hier niet om politieke voorkeuren, maar om het hart van onze democratische orde.
Een Crisis die Er Niet Is
Het kabinet probeert de publieke opinie te bespelen door te spreken van een “asielcrisis”. Maar de feiten spreken dit tegen: Nederland vangt slechts 3,4 procent van alle eerste asielaanvragen in Europa op – een percentage dat onder het EU-gemiddelde ligt. Het aantal aanvragen is zelfs gedaald. Wat we wél hebben, is een door de overheid zelf veroorzaakte opvangcrisis.
Die crisis komt voort uit jarenlang wanbeleid: opvanglocaties werden te snel gesloten, personeel bij de IND massaal ontslagen. In plaats van verantwoordelijkheid te nemen voor dit fiasco, kiest het kabinet ervoor om asielzoekers tot zondebok te maken – hun rechten worden nóg verder uitgehold.
Juridische Valkuilen van het ‘Strengste Asielpakket Ooit’
De coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB wil koste wat kost het “strengste toelatingsregime ooit” invoeren. Maar deze plannen zijn niet alleen moreel dubieus; ze zijn ook juridisch wankel. Het Centraal Planbureau wees er al op dat de effectiviteit van deze maatregelen zeer onzeker is en dat ze gepaard gaan met aanzienlijke juridische risico’s.
Wat op papier daadkrachtig lijkt, dreigt in de praktijk een juridisch moeras te worden dat de opvangcrisis alleen maar verdiept. Neem het voorstel voor een “asielcrisiswet” die de asielprocedure twee jaar stillegt: dit zal naar verwachting sneuvelen bij de rechter. Nederland verkeert niet in een uitzonderlijke situatie zoals een natuurramp of pandemie. Bovendien zouden zo’n 66.000 mensen in de procedure blijven hangen, waardoor de druk op de opvang alleen maar groter wordt.
Een ander juridisch wankel plan: de coalitie wil een “opt-out” van Europese migratieregels afdwingen. Dat voorstel zal vrijwel zeker stranden op fel verzet van andere EU-lidstaten. Dit lijkt een bewuste tactiek: voorstellen doen die niet houdbaar zijn, om de schuld vervolgens op Brussel af te schuiven.
Een Oproep tot Actie
Wat hier gebeurt, is meer dan een politieke koerswijziging. Het is een gevaarlijke cocktail van rechtse retoriek en systematische ondermijning van onze democratische spelregels. Dit raakt niet alleen de rechten van duizenden asielzoekers die bescherming zoeken; het raakt het hart van wat Nederland tot een rechtsstaat maakt.
We mogen dit niet laten passeren. We moeten ons uitspreken tegen een regering die angst en xenofobie inzet als politiek wapen. We moeten ons blijven inzetten voor een eerlijk, humaan en rechtvaardig asielbeleid dat zowel onze internationale verplichtingen als onze gedeelde menselijkheid respecteert.
Dit is een oproep aan alle progressieve krachten in Nederland: laat je horen, sta op voor de democratie. De strijd om het asielbeleid gaat niet alleen over grenzen, maar over de ziel van onze samenleving.
Minister Marjolein Faber wordt gezien als een hardliner binnen de PVV, bekend om haar onmenselijke en juridisch twijfelachtige benadering van asiel en migratie. Ze zet democratische principes opzij om haar extreemrechtse agenda door te drukken, waarbij ze de rechten van kwetsbare mensen opoffert voor politieke winst. Haar beleid is niet alleen hardvochtig, maar ook slecht doordacht en gevaarlijk voor de rechtsstaat.
Nieuwe inzichten, kritische verhalen
Op vrheid.nl schrijven we over vrijheid, gelijkheid, klimaat en LHBTQ+ rechten. Altijd scherp, altijd onafhankelijk. Blijf ons volgen en mis niets!