Er wordt veel gezegd over de crisis van mannen. Over statistieken: lagere schoolprestaties, eenzaamheid, depressie, woede, dakloosheid, geweld, zelfdoding. Maar zelden stellen we de vraag: hoe zijn we hier eigenlijk terechtgekomen? Wat is er werkelijk misgegaan?
Om dat te begrijpen, moeten we terug naar het begin. Naar het verhaal dat verteld werd over ‘de man’: de kostwinner, de sterke schouder, de held in eigen leven. Ook in Nederland zat dat ideaal diep verankerd. Een vaste baan, een gezin, een huis, een barbecue — en het geluk zou vanzelf volgen. Maar dat verhaal was nooit universeel. Het was gebouwd op uitsluiting en uitbuiting: van arbeiders, vrouwen, migranten, en iedereen die niet binnen het plaatje paste.
Een gebroken economie, een wankelende identiteit
Toen de marktlogica de boventoon kreeg, werd politiek beleid steeds meer gedreven door rendement in plaats van rechtvaardigheid. Vaste contracten maakten plaats voor flexbanen, het sociale vangnet werd ontmanteld, en woonruimte veranderde van basisrecht in beleggingsobject. Zo verdween de bodem onder het oude mannelijk ideaal van zekerheid via werk, huis en gezin. Maar in plaats van die structurele veranderingen ter discussie te stellen, werd de woede gekanaliseerd naar zondebokken. Populistische partijen als de PVV verschoof de aandacht van falend beleid naar ‘de ander’—migranten, vrouwen, LHBTQI+’ers. In hun retoriek werd niet de economie, maar het feminisme of ‘wokeness’ als oorzaak aangewezen. Ook gevestigde partijen gingen hierin mee, waardoor migratie het gesprek domineerde terwijl fundamentele ongelijkheid buiten beeld bleef. Het resultaat: mannen die zich verraden voelden door een gebroken systeem, vonden erkenning niet in verbinding, maar in verharding—en klampten zich vast aan een mythe die hen nooit echt gediend had.
De markt als vaderfiguur
Gemeenschap werd vervangen door algoritmes en influencers met zonnebanken en microfoons namen de plek in van echte rolmodellen. Daarbij spelen figuren als Andrew en Tristan Tate een illustratief voorbeeld. Hun boodschap is glashelder: het ligt niet aan het systeem — maar aan ‘de ander’. Niet aan ongelijkheid of marktkrachten, maar aan feminisme; niet aan economische hervormingen, maar aan ‘woke-cultuur’. In hun retoriek wordt kwetsbaarheid afgedaan als zwakte, en zelfreflectie als dwaasheid.
Hun voorstelling van mannelijkheid draait om spierballentaal, autoriteit en uitsluiting — geen oprecht leiderschap, maar een performance. Ze verkopen een hyper-macho imago waarin man zijn staat voor dominantie en uiterlijk vertoon, terwijl ware kracht en verbinding niet alleen genegeerd, maar actief bespot worden. Geen authentiek voorbeeld, maar een verontrustende echo van wat er kapot is: gemeenschap, solidariteit en de moed om jezelf te herontdekken.
Wat als we opnieuw beginnen?
Willen we uit deze vicieuze cirkel breken, dan moeten we stoppen met terugverlangen naar een verleden dat nooit voor iedereen werkte. De oude idealen zijn ingestort — en dat biedt ruimte. Ruimte om iets nieuws op te bouwen. Iets dat menselijk is. Iets dat wél klopt.
Het begint met eerlijk zijn. Over hoe het systeem faalde. Over wat jij zelf nodig hebt. Over wie je wílt zijn, niet wie je móest zijn.
Dat vraagt ook om een andere hiërarchie: verbondenheid boven macht. Echte vriendschap boven online aanzien. Iets bijdragen zonder erkenning te eisen. Niet het hardst schreeuwen, maar écht aanwezig zijn. Niet beschermen om te heersen, maar om te zorgen. Geen identiteit die rust op onderdrukking, maar op wederzijds versterken.
Mannelijkheid is geen merkartikel
Het probleem is niet mannelijkheid. Het probleem is dat het verkocht wordt als een pakket: met slogans, supplementen, podcasts en merch. Terwijl het in werkelijkheid iets gewoons is. Iets stillers. Iets dat zichtbaar wordt in daden, niet in poses.
Echte kracht zit in het verleggen van je aandacht. Van schermen naar mensen. Van wantrouwen naar contact. Van boosheid naar verantwoordelijkheid.
Wat bouwen we dan?
Geen nieuw systeem met een ander gezicht. Geen nieuwe heersers of helden. Maar een radicaal andere manier van samenleven — waar zorg geen bijzaak is, maar fundament. Waar kwetsbaarheid niet wordt afgestraft, maar gedeeld. Waar solidariteit geen leus is, maar een dagelijkse praktijk.
Een cultuur waarin vriendschap belangrijker is dan status. Waar we niet streven naar dominantie, maar naar gelijkwaardigheid. Waar niemand boven een ander staat, en waar vrijheid niet wordt toegekend door instanties — maar ontstaat tussen mensen, in wederzijds vertrouwen en verantwoordelijkheid.
Niet omdat het past binnen de grenzen van wat ‘haalbaar’ is. Maar omdat alles wat menselijk is daarbuiten begint.
Zolang we ons blijven vastklampen aan oude mythen, zullen anderen die leegte vullen — met controle, met angst, met autoriteit in nieuwe verpakking. Het alternatief is geen naïeve droom. Het is daadkracht. Het is weigeren om nog langer mee te spelen. Het is de moed om opnieuw te beginnen, zonder bovenbazen, zonder maskers, zonder winnaars en verliezers.
Niet macht, maar menselijkheid. Niet bevel, maar relatie. Niet overnemen — maar samen dragen.
