In tijden waarin individualisme vaak de boventoon voert, zijn er gemeenschappen waar saamhorigheid nog altijd het fundament vormt. Daar draait het niet om plicht of winst, maar om vanzelfsprekende solidariteit — een onderlinge steun die diep verankerd is in het dagelijks leven.
In talloze culturen is het idee van wederzijdse hulp diepgeworteld, vaak zonder dat het als zodanig wordt benoemd. Het Zulu-woord masakhane, wat zoveel betekent als “laten we samen bouwen”, drukt een gedeelde verantwoordelijkheid uit: gemeenschappen die zich collectief inzetten voor elkaars welzijn, bijvoorbeeld door samen huizen te bouwen. Even krachtig is de uitdrukking izandla ziyagezana — letterlijk “de ene hand wast de andere” — die simpel maar treffend benadrukt hoe natuurlijk het is dat mensen elkaar helpen, net zoals onze eigen handen dat doen.
Ook binnen de Xhosa-cultuur leeft deze gedachte sterk. Het begrip dibanisani, “laten we samenwerken voor een betere toekomst”, is daar geen loze kreet. Het komt tot uiting in rituelen en dagelijkse praktijken. Jaarlijks vinden inwijdingen op wisselende plekken plaats, waarbij voorbereidingen collectief worden getroffen. Als een hut afbrandt, staat de gemeenschap klaar om ze samen weer op te bouwen. En bij bruiloften of begrafenissen? Dan zie je mensen schouder aan schouder koken, opruimen, ondersteunen. Niet omdat het moet, maar omdat het vanzelf spreekt.
Nieuwe inzichten, kritische verhalen
Op vrheid.nl schrijven we over vrijheid, gelijkheid, klimaat en LHBTQ+ rechten. Altijd scherp, altijd onafhankelijk. Blijf ons volgen en mis niets!