In augustus 2020 trok de toen 17-jarige Kyle Rittenhouse, gewapend met een semi-automatisch geweer, naar Kenosha, Wisconsin. Tijdens de onrust rond de Black Lives Matter-protesten schoot hij twee mensen dood en verwondde een derde. Hij stelde dat hij handelde uit zelfverdediging en werd in november 2021 vrijgesproken van alle aanklachten—waaronder moord. Sindsdien is hij voor veel conservatieve Amerikanen uitgegroeid tot een icoon van het recht op wapens en individuele verantwoordelijkheid. Aan de andere kant wordt hij door progressieve kringen en burgerrechtenbewegingen gezien als het gezicht van een diep scheefgegroeid rechtssysteem.
Onlangs opgedoken informatie werpt echter een ander licht op zijn motieven. Dave Hancock, zijn voormalige woordvoerder, onthulde dat Rittenhouse al vóór de schietpartij agressieve berichten stuurde waarin hij openlijk fantaseerde over het neerschieten van winkeldieven. Het lijkt er sterk op dat hij het conflict niet schuwde—integendeel, hij zocht het actief op. Deze onthullingen dwingen tot een kritische heroverweging van hoe zelfverdediging juridisch wordt geïnterpreteerd in de Verenigde Staten, en belangrijker nog: wie dat recht wel en niet mag opeisen.
De Elasticiteit van ‘Zelfverdediging’
De Amerikaanse wetgeving rond zelfverdediging lijkt steeds rekbaarder geworden. Wat ooit bedoeld was als bescherming tegen direct gevaar, fungeert nu als een vrijbrief voor sommigen om hun eigen geweldsagenda te legitimeren. Rittenhouse is hier het schoolvoorbeeld van. Zijn sms’jes—waar hij expliciet zegt dat hij “winkelrovers wil vermoorden”—schetsen een ander beeld dan dat van een bange jongen in een chaotische situatie.
En hij is geen uitzondering. Steeds vaker duiken er gevallen op waarin zwaarbewapende burgers, gedreven door angst, woede of ideologie, opzettelijk situaties opzoeken waarin ze “bedreigingen” kunnen confronteren. Voorstanders noemen het burgerplicht; critici zien het als een glijdende schaal richting wetteloosheid. De waarheid ligt waarschijnlijk dichter bij dat laatste.
Een Hypothetisch Scenario dat Velen Beklijft
Wat als Kyle Rittenhouse zwart was geweest? Het is een vraag die veel wordt gesteld, en niet zonder reden. In een land waar jonge zwarte mannen disproportioneel worden vervolgd voor vergrijpen van veel kleinere aard, is het nauwelijks denkbaar dat een zwarte minderjarige met een wapen, lopend tussen protesterende menigten, als onschuldige burger zou worden gezien.
Deze gedachte-experimenten zijn pijnlijk, maar noodzakelijk. Ze maken zichtbaar hoe diep raciale ongelijkheid verweven is met de toepassing van wetten die, op papier, universeel zouden moeten zijn.
Een Klimaat van Geweld dat Wordt Getolereerd
Dat Dave Hancock nu, jaren later, met belastende informatie naar buiten komt, voelt dubbelzinnig. Enerzijds werpt het een nieuw licht op Rittenhouse’s motieven; anderzijds roept het vragen op over de timing en motieven van de onthullingen zelf. Hoe dan ook, wat uit zijn relaas blijkt, is dat Rittenhouse geen toevallige passant was die in paniek handelde. Hij bereidde zich maandenlang voor, patrouillerend en bewapend, op een moment als dit.
Dat hij werd vrijgesproken, zegt iets over meer dan alleen deze zaak. Het weerspiegelt een bredere cultuur waarin politiek en ras steeds vaker bepalen wie als dader of held wordt gezien.
Tussen Zelfverdediging en Samenleving
Zelfverdediging mag geen excuus worden voor geweld dat men heimelijk verlangt. Toch laat het huidige juridische kader ruimte voor burgers om zichzelf te transformeren tot gewapende ‘beschermers’, vaak zonder controle of verantwoordelijkheid. Dat deze vrijheid vooral wordt gegund aan witte, mannelijke burgers met ‘de juiste’ politieke kleur, maakt het extra schrijnend.
De vraag die rest is fundamenteel: wat betekent veiligheid in een samenleving waarin sommigen meer rechten lijken te hebben dan anderen?
Naar een Betere Balans
De zaak-Rittenhouse laat pijnlijk zien hoe fragiel collectieve veiligheid wordt wanneer individuele macht zonder grenzen wordt toegestaan. Zolang de VS wapendracht en zelfverdediging beschouwt als onaantastbare rechten, zal het geweld blijven terugkeren in verschillende gedaantes. Werkelijke veiligheid vraagt om meer dan alleen regels—it vraagt om rechtvaardigheid, nuance, en vooral: de bereidheid om privileges onder de loep te nemen.
