Te midden van Manhattan’s glinsterende skyline en de rookpluimen na 9/11 begint het verhaal van Howard Lutnik. Ooit het gezicht van collectieve rouw, nu de strateeg achter Donald Trumps roekeloze handelsbeleid. Zijn leven is een les in hoe rouw kan worden omgesmeed tot een nietsontziende filosofie: chaos is geen einde, maar een kans.
In de dagen voor 11 september 2001 belichaamde Lutnik de snelheid en honger van Wall Street. Als CEO van Cantor Fitzgerald – marktleider in staatsobligaties – was hij de onbetwiste topdog. Op de ochtend van de aanslagen bleef hij weg van kantoor om zijn zoon naar school te brengen. Dat redde zijn leven, maar 658 collega’s, onder wie zijn broer, kwamen om. Lutnik had bewust gekozen voor een “familiebedrijf”, wat de klap des te pijnlijker maakte.
Zijn belofte aan de nabestaanden – een kwart van alle toekomstige winst – was zowel menselijk als strategisch. Door de vlucht naar veilige staatsobligaties na 9/11 herrees Cantor Fitzgerald. In totaal stroomde 180 miljoen dollar naar de families. Lutnik had ontdekt dat markten niet draaien op rust, maar op beweging; dat angst en onzekerheid net zo verhandelbaar zijn als olie of goud.
Fast forward naar 2025: Lutnik zit opnieuw in het centrum van de macht, dit keer als Trumps minister van Handel. Samen bedenken ze een gok: via torenhoge tarieven buitenlandse goederen peperduur maken en zo de staatskas vullen. Voor Lutnik geen economische noodgreep, maar een variant op een bekend spel – destabiliseer, wacht op de paniek en oogst de winst.
Maar waar in 2001 de rest van de wereld Amerika nog zag als stabiele leider in crisistijd, is dat nu anders. Buitenlandse partners reageren niet met vertrouwen maar met woede. Europese commissarissen waarschuwen vergeefs, handelspartners zoeken uitwegen. Binnenlands stapelen de effecten zich op: wachttijden van twee jaar voor cruciale defensie-onderdelen, stilgevallen contracten, fabrieken die sluiten.
In de Senaat ontaardt Lutniks verantwoording in een pijnlijk spektakel. Hij ontwijkt vragen, verdraait cijfers en schuift problemen af. NOAA-weerstations, essentieel voor rampenbestrijding, blijven verouderd omdat hij elke uitgave boven de $100.000 persoonlijk wil goedkeuren. De stilstand is tastbaar.
Het beeld is groter dan één man. Lutnik belichaamt de transformatie van de Amerikaanse macht: van een wereldrijk dat zijn invloed bouwde op voorspelbaarheid en internationale afspraken, naar een gokhal waarin chaos wordt gemanaged voor de winst van enkelen. 9/11 werd ooit aangegrepen om het imperium te versterken; vandaag wordt elke crisis een kans om de laatste waarde eruit te persen, ongeacht de schade voor burgers.
Dit is het tragische script van het late empire: bestuurlijke blindheid vermomd als bravoure, patriottische retoriek als dekmantel voor winstbejag, en leiders die handelen alsof het land een fonds is dat je leeg kunt trekken voor de laatste jackpot. Howard Lutnik is er slechts één speler in. Maar het spel zelf – dat zal doorgaan, tot er niets meer over is om op te gokken.
