Op 7 september om 13:00 uur vindt er in Hoorn een demonstratie plaats, georganiseerd door We Promise in samenwerking met andere organisaties. De demonstratie is gericht tegen het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen, een man die berucht is om zijn rol in de genocide op de Banda-eilanden in 1621. De tocht zal starten bij station Hoorn en eindigen op de Roode Steen, het plein waar het standbeeld van Coen al sinds 1893 staat.
Hoorn: Racisme toen en nu
Hoorn speelt een prominente rol in de Nederlandse koloniale geschiedenis, een verleden dat nauw verbonden is met slavernij en racisme. We Promise en de Werkgroep Slavernijverleden Hoorn voeren al geruime tijd strijd om de stad te dekoloniseren en symbolen van koloniale verheerlijking uit de openbare ruimte te verwijderen, met het standbeeld van Coen als een belangrijk speerpunt.
Maar racisme is ook vandaag de dag nog aanwezig in Hoorn. Tijdens een recente raadsvergadering over het standbeeld werd een voorstander van Coen uitgebreid de ruimte gegeven om zijn mening te verkondigen, terwijl de nabestaanden van Coens slachtoffers de mond werd gesnoerd. Bovendien heeft We Promise eerder opgeroepen tot actie tegen een feestwinkel die racistische artikelen verkocht. Hoewel deze artikelen uit de schappen verdwenen, zijn er recentelijk opnieuw racistische stickers opgedoken in het straatbeeld van Hoorn.
De achtergrond van Jan Pieterszoon Coen
Jan Pieterszoon Coen, geboren in Hoorn in 1587, was een van de meest beruchte medewerkers van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Als gouverneur-generaal van Oost-Indië speelde hij een cruciale rol in de vestiging van de Nederlandse macht in de Indische archipel, waaronder de stichting van de handelspost Batavia. Hoewel hij vaak wordt geroemd om zijn bestuurlijke vaardigheden, staat hij vooral bekend om zijn meedogenloze optreden tegen de inheemse bevolking van de Banda-eilanden.
Coen’s ambities kenden geen grenzen, maar de prijs voor zijn streven naar handelsmonopolie was onmetelijk hoog: duizenden levens werden vernietigd in zijn streven naar macht en rijkdom. Zijn naam staat synoniem voor koloniale wreedheid.
In 1621 leidde Coen een brutale strafexpeditie tegen de Bandanezen, waarbij naar schatting 14.000 van de 15.000 inwoners werden gedood, verdreven of tot slaaf gemaakt. Deze volkerenmoord werd gepleegd om het monopolie op de handel in nootmuskaat en foelie veilig te stellen voor de VOC. Coen verwierf hierdoor de bijnaam “Slachter van Banda”.
Waarom nu protesteren?
De recente heropleving van racistische incidenten in Hoorn, zoals de verspreiding van stickers met racistische afbeeldingen, toont aan dat de strijd tegen racisme en koloniale verheerlijking nog lang niet gestreden is. AFA Fryslân roept daarom iedereen op om op 7 september naar Hoorn te komen en hun solidariteit met de antiracistische beweging te tonen.
Het verwijderen van het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen zou een belangrijke stap zijn in het proces van dekolonisatie en erkenning van de gruweldaden die in naam van de VOC zijn gepleegd. Het is tijd om afstand te nemen van een verleden dat gebaseerd is op racisme en onderdrukking, en om te streven naar een toekomst waarin gelijkheid en rechtvaardigheid centraal staan.
Oproep tot actie
Sluit je aan bij de demonstratie op 7 september om 13:00 uur bij station Hoorn. Laat je stem horen tegen racisme, zowel toen als nu. Samen kunnen we een krachtig signaal afgeven dat er geen plaats is voor koloniale verheerlijking in onze openbare ruimte.
Demonstratie tegen het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen
7 September 2024 – 13:00 uur
Start bij Station Hoorn en eindigen op de Roode Steen
Onderzoeksrapport Slavernijverleden van Hoorn
Update:
Op zaterdag 7 september vond in het kader van de strijd tegen koloniale verheerlijking in Hoorn een enerverende demonstratie plaats tegen het standbeeld van de genocidepleger Jan Pieterszoon Coen, ook wel “de slachter van Banda” genoemd. De actie was georganiseerd door We Promise, Aralez, Dekolonisatie Netwerk en Doorbraak. GroenLinks-raadslid Stephan Lallhit hield op het plein Roode Steen, vlakbij het standbeeld van Coen, de onderstaande speech.
Mijn naam is Stephan Lallhit, gemeenteraadslid voor GroenLinks in Hoorn. En het is voor mij een eer om nu hier voor jullie te staan.
Allereerst wil ik stilstaan bij een woord van dank voor de mensen die deze dag mogelijk hebben gemaakt. Dank aan We Promise voor hun inzet, hun moed en hun doorzettingsvermogen. Jullie werk blijft me inspireren om elke dag te vechten voor een rechtvaardige wereld. Al jarenlang strijden wij zij aan zij om ervoor te zorgen dat dit standbeeld van Jan Pieterszoon Coen hier op de Roode Steen verdwijnt. En vandaag, vandaag is weer een bijzonder moment in onze gezamenlijke strijd!
Maar deze strijd gaat voor mij, net als voor velen van jullie, om meer dan alleen een standbeeld. Deze strijd raakt mij ook persoonlijk diep. Ik ben vader van een dochter, en net als iedere ouder wil ik haar een toekomst geven waarin ze vrij kan opgroeien, zonder het gewicht van een pijnlijke geschiedenis die onrechtvaardig wordt verheerlijkt. Ik wil dat zij zich trots voelt op deze stad, zonder dat ze zich afvraagt waarom iemand die zoveel leed heeft veroorzaakt, nog altijd geëerd wordt. Hoe kunnen we onze kinderen leren over gerechtigheid en gelijkheid, als we standbeelden blijven verdedigen van mannen zoals J.P. Coen? Dit standbeeld in deze vorm en op deze plek is een last die we niet mogen overdragen aan de volgende generatie.
Want Hoorn is niet voor iedereen, zolang dit beeld hier blijft staan. We kunnen niet beweren dat onze stad inclusief is, terwijl we een man eren die verantwoordelijk is voor de dood van duizenden onschuldigen. Want laten we niet vergeten waar we hier vandaag echt voor staan. J.P. Coen was niet alleen een veroveraar, hij was een genocidepleger en slavendrijver. Onder zijn leiding werden duizenden mensen op de Banda-eilanden uitgemoord, hele gemeenschappen uitgewist, enkel en alleen voor winst en macht. Velen van hen werden tot slaaf gemaakt, verhandeld als goederen, hun levens en waardigheid volledig ontnomen. Dit is de pijn die dit standbeeld vertegenwoordigt. Deze geschiedenis is niet iets dat we weg moeten poetsen, maar het is zeker iets dat we niet moeten vieren.
Maar lieve mensen, deze strijd, dit belangrijke gevecht, gaat niet over vandaag alleen. Het gaat over morgen. Het gaat over wat we samen blijven doen, lang nadat deze demonstratie voorbij is. Het weghalen van dit koloniaal symbool zal alleen lukken als we van ons laten horen, vandaag, morgen en overmorgen.
Weet dat we dit eerder hebben gedaan. We hebben het voor elkaar gekregen met het afschaffen van Zwarte Piet. Een verandering die velen niet verwacht hadden, maar het is ons onder leiding van Kick Out Zwarte Piet gelukt. En mensen, samen gaan we het hier ook flikken. Niet door ruzie te maken. Niet door geweld te gebruiken. Maar door onze verhalen te delen, door onze toewijding, en bovenal door onze liefde voor onze voorouders, voor onze dierbaren en voor de generaties die nog komen.
En laten we, beste mensen, ook de mensen op de terrassen en de rest van de inwoners om ons heen niet vergeten. Ik wil ze niet zien als toeschouwers, maar als toekomstige bondgenoten. Onze beweging moet groeien, en we hebben iedereen nodig. Samen kunnen we sterker worden en laten zien dat dit niet de strijd is van een relatief kleine groep, maar van een brede coalitie die strijdt voor een rechtvaardige toekomst. We moeten als één krachtige beweging een duidelijk signaal sturen naar de hele gemeenteraad. Een signaal dat niet genegeerd kan worden. En dat signaal is luid en duidelijk: weg met J.P. Coen!
Door alles dat ik vandaag weer heb mogen ervaren ben ik vastberadener dan ooit en wil ik jullie, de mensen die hier vandaag staan, hartelijk bedanken. Jullie aanwezigheid, jullie stemmen en jullie gedrevenheid is de drijvende kracht achter deze beweging. Dus dank jullie wel, uit de grond van mijn hart en ik wens jullie een strijdbare voortzetting, voor onze voorouders, onze dierbaren en toekomstige generaties. Dank jullie wel.
Stephan Lallhit
Dekoloniale demonstratie in Hoorn: “Coen moordde voor de poen”, een beeldverslag.