Uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt dat jongeren van allochtone afkomst gemiddeld zwaarder worden gestraft dan hun autochtone leeftijdsgenoten, zelfs voor hetzelfde delict. Het onderzoek toont aan dat allochtone jongeren vaker een celstraf krijgen, en deze straffen duren gemiddeld 53 dagen langer dan die van autochtone jongeren.
Volgens criminologe Mieke Komen, die 241 strafdossiers heeft geanalyseerd, is dit verschil te wijten aan de manier waarop psychologen en psychiaters oordelen over allochtone jongeren. “Dit is een nieuwe vorm van klassenjustitie,” legt Komen uit. Ze benadrukt dat de vaak autochtone gedragsdeskundigen het gedrag van allochtone jongeren niet altijd goed begrijpen of verkeerd interpreteren. Dit kan resulteren in een negatiever oordeel over deze jongeren, wat invloed heeft op de strafmaat die de rechter oplegt. Het tonen van berouw bijvoorbeeld, wordt vaak niet op de juiste manier herkend, wat leidt tot zwaardere straffen.
Komen voegt eraan toe dat deze ongelijkheid niet kan worden verklaard door andere factoren zoals een langer strafblad of buitensporig geweld. “Zelfs wanneer de omstandigheden van allochtone en autochtone jongeren identiek zijn, wordt de allochtone jongere strenger bestraft,” zegt Komen. Ze uit ernstige twijfels over de betrouwbaarheid van gedragskundige rapportages in dergelijke gevallen.
Rol van Uiterlijk en Taal bij Veroordelingen
Onderzoek naar etnisch gerelateerde verschillen in de rechtspraak toont eveneens zorgwekkende resultaten. In 2012 publiceerde het Nederlands Juristenblad een studie die aantoonde dat verdachten met een niet-Nederlands uiterlijk, die de Nederlandse taal goed beheersten, een grotere kans hadden om veroordeeld te worden dan degenen met een Nederlands uiterlijk. De kans op veroordeling was het grootst voor verdachten die zowel een niet-Nederlands uiterlijk hadden als geen Nederlands spraken. Deze bevindingen hebben geleid tot nieuw onderzoek door de Universiteit Leiden.
Dr. Mieke Komen: Expertise in Multiculturaliteit en Jeugdzorg
Dr. Mieke Komen is een vooraanstaande expert op het gebied van multiculturaliteit in jeugdzorg. Ze heeft veel praktijkervaring en uitgebreid onderzoek gedaan naar etnische ongelijkheid binnen de jeugdzorg en justitiële jeugdinrichtingen. In 1999 promoveerde zij aan de Universiteit van Amsterdam bij socioloog Abram de Swaan. Haar onderzoek richt zich onder andere op de ongelijke toegang tot jeugdzorg en de uitdagingen van multiculturaliteit binnen deze sector.
Deze bevindingen vragen om een serieuze heroverweging van hoe wij rechtspraak toepassen en ondergaan. Moeten wij niet allemaal de vraag stellen waarom rechtspraak zo ongelijk is verdeeld, afhankelijk van afkomst en uiterlijke kenmerken? Het is tijd voor actie en bewustwording om een eerlijker en rechtvaardiger systeem te waarborgen voor iedereen.
Lees ook: Getogen in Nederland, uitgezet naar Marokko
