Trump’s buitenlandse beleid werd gedomineerd door het “America First”-principe, een nationalistische benadering die zowel voor verschuivingen als controverse zorgde. Dit beleid, gericht op het heronderhandelen van verdragen en het terugtrekken uit multilaterale akkoorden, leidde tot een isolatie van de VS op het wereldtoneel. Hoewel Trump beweerde dat hij de Amerikaanse belangen verdedigde, zorgde zijn aanpak vaak voor wrijving met traditionele bondgenoten en verzwakte het internationale samenwerkingsverbanden.
Terugtrekking uit het Klimaatakkoord van Parijs en de Iran-Deal
Een van de meest controversiële stappen die Trump zette, was het terugtrekken uit het klimaatakkoord van Parijs in 2017. Dit besluit leidde tot wereldwijde verontwaardiging, waarbij zelfs bondgenoten zoals Duitsland en Frankrijk scherpe kritiek uitten. Dit isolerende beleid werd verder versterkt toen Trump zich in 2018 terugtrok uit de Iran-deal (Joint Comprehensive Plan of Action). Dit akkoord, dat bedoeld was om de nucleaire dreiging van Iran te beperken, werd door Trumps unilaterale beslissing verzwakt, wat de spanningen in het Midden-Oosten dramatisch deed toenemen. Europese bondgenoten probeerden het akkoord te redden, maar zagen hun diplomatieke inspanningen ondermijnd door de Amerikaanse sancties tegen Iran.
Advertentie:
Critici van de NAVO-strategie
Trump richtte zich regelmatig op de NAVO, waarbij hij bondgenoten dwong hun defensie-uitgaven te verhogen. Hoewel zijn eis voor een eerlijkere verdeling van de kosten niet onredelijk was, bracht zijn harde houding een scheuring teweeg binnen het bondgenootschap. Zoals voormalig NAVO-secretaris-generaal Anders Fogh Rasmussen opmerkte: “Trumps houding jegens de NAVO heeft een permanente schaduw geworpen op de trans-Atlantische betrekkingen.” Bondgenoten twijfelden openlijk aan de toewijding van de VS aan de collectieve defensie van de alliantie, vooral na Trumps publieke kritiek op de organisatie.
Handelsoorlog met China
Een van de meest bepalende onderdelen van Trumps buitenlands beleid was de escalatie van de handelsoorlog met China. Door hoge tarieven op Chinese goederen in te voeren, probeerde hij het Amerikaanse handelsdeficit te verkleinen en beschuldigde hij China van oneerlijke handelspraktijken. Deze aanpak leidde tot wereldwijde economische instabiliteit en zorgde voor langdurige geopolitieke spanningen, vooral in de technologie- en landbouwsector. Zoals een journalist van The New York Times benadrukte: “De handelsoorlog tussen de VS en China onder Trump heeft de basis gelegd voor de technologische koude oorlog die we vandaag zien.”
Lachen bij de VN: Een Symbool van Internationale Isolatie
Een symbolisch moment dat de wereldwijde perceptie van Trumps buitenlandse beleid weergeeft, was zijn toespraak bij de VN in 2018. Tijdens deze toespraak prees Trump zichzelf voor zijn vermeende successen, waarop wereldleiders begonnen te lachen. Dit openlijk uitlachen door wereldleiders benadrukte de mate waarin Trumps beleid de geloofwaardigheid van de VS op het wereldtoneel ondermijnde en de isolatie van het land versterkte.
Relatie met Rusland
Trumps relatie met Rusland en zijn president Vladimir Poetin was een bron van constante controverse. Tijdens de Helsinki-top in 2018 stelde Trump Poetin gerust over beschuldigingen van Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen, waarbij hij openlijk twijfelde aan de conclusies van zijn eigen inlichtingendiensten. Deze houding, gecombineerd met zijn bewondering voor Poetin, wekte argwaan en kritiek, vooral in het Congres, waar zowel Republikeinen als Democraten hun zorgen uitten.
Liquidatie van Generaal Soleimani en de Abraham-akkoorden
Een van de meest controversiële acties van Trump was de liquidatie van de Iraanse generaal Qassem Soleimani in 2020. Hoewel Trump dit beschreef als een noodzakelijke actie tegen een vijand van de VS, escaleerde het de spanningen met Iran en bracht het de regio op de rand van een grootschalig conflict. Toch boekte Trump ook diplomatieke successen, zoals met de Abraham-akkoorden, die de normalisatie van betrekkingen tussen Israël en verschillende Arabische landen mogelijk maakten.
Potentiële Terugkeer en Gevolgen
Met de Amerikaanse verkiezingen van 2024 in het vooruitzicht blijft de nalatenschap van Trump een belangrijk onderwerp in geopolitieke discussies. Zijn isolationistische beleid, de verzwakking van multilaterale allianties en zijn bewondering voor autoritaire leiders hebben de positie van de VS als wereldleider verzwakt. Zoals politiek analist Fareed Zakaria op CNN opmerkte: “De grootste erfenis van Trump is de normalisatie van autoritair leiderschap, gecombineerd met een terugtrekking van de VS uit de multilaterale wereldorde. De gevolgen zullen nog jaren voelbaar zijn, lang nadat Trump het toneel heeft verlaten.”
Indien Trump terugkeert in het Witte Huis, zal hij zich moeten aanpassen aan een nieuwe wereldorde die gevaarlijker en complexer is geworden. China, de NAVO, het Midden-Oosten en de handel met Mexico blijven cruciale kwesties, waarbij een tweede termijn zowel risico’s als kansen kan opleveren voor de VS en haar bondgenoten.
Onzekerheid over de Toekomst
Hoewel Trump zichzelf presenteert als de man die Amerika’s positie in de wereld kan herstellen, heeft zijn beleid vaak geleid tot het tegenovergestelde. Zijn terugkeer in 2024 zou de internationale dynamiek opnieuw ingrijpend veranderen, en zowel bondgenoten als tegenstanders van de VS houden hun adem in.