De Herpolitisering van Publieke Ruimte – Privatisering van de publieke ruimte is niet zomaar een technocratische keuze; het is een politieke daad die ingrijpt in ons dagelijks leven en onze gemeenschappen. Het verlies van publieke ruimte aan private belangen is een verlies van democratische controle, van samenleven, en van solidariteit. Het gaat hier niet alleen om fysieke plekken, maar om de fundamentele vraag: van wie is de stad? Van wie zijn onze gemeenschappen? En voor wie bouwen we onze samenleving?
Wanneer publieke ruimtes worden verkocht aan de hoogste bieder, worden niet alleen gebouwen en parken onttrokken aan de gemeenschap, maar ook de mogelijkheid tot ontmoeting, tot protest, en tot vrije expressie. Kijk naar het voorbeeld van de Amsterdamse Zuidas, waar wat ooit openbaar terrein was, nu is veranderd in een enclave van kantoortorens, hotels en luxe appartementen. Wat betekent het om een stad te hebben waar de openbare ruimte steeds meer een verlengstuk wordt van private winst? Het betekent dat de stad niet langer van ons allemaal is, maar van de enkeling die kan betalen voor exclusieve toegang.
Advertentie:
Overtoerisme: De Stad als Attractiepark voor de Rijken
Naast de privatisering van publieke ruimte, speelt overtoerisme een verwoestende rol in het verdringen van Amsterdammers uit hun eigen stad. De stad wordt steeds meer een product voor toeristen in plaats van een leefbare plek voor haar bewoners. Van de Wallen tot de Jordaan, het centrum van Amsterdam is uitgehold door een constante stroom van bezoekers die weinig bijdragen aan de gemeenschap, maar veel vragen van de publieke ruimte.
Amsterdam is geen attractiepark, maar een levende stad met echte gemeenschappen. Overtoerisme verdringt bewoners en verandert buurten in toeristische decorstukken, waar winst boven welzijn gaat en bewoners hun plek verliezen.
Toerisme en privatisering zijn twee gezichten van dezelfde medaille: een neoliberaal systeem dat publieke ruimte reduceert tot een middel voor winst. Waar privatisering de controle over fysieke plekken aan bedrijven overlaat, verandert toerisme sociale structuren en legt het een zware druk op bewoners.
Zuidoost: De Menselijke Kant van de Wooncrisis
Het verhaal van Tekesha Nijhove, een 24-jarige student en bewoner van het startersproject De Tafelberg in Zuidoost, laat zien hoe de wooncrisis de levens van gewone Amsterdammers raakt. Tekesha vond een studio in een project dat jongeren samenbrengt in een gemeenschap waar wonen, leren en samenwerken centraal staan. Toch kijkt ze met gemengde gevoelens naar de toekomst. Over vijf jaar moet ze haar woning verlaten, en ze maakt zich zorgen over de gentrificatie die haar buurt dreigt te veranderen.
“Zuidoost is de buurt waar ik ben opgegroeid en waar ik me thuis voel,” zegt ze. “Maar ik ben bang dat er vooral woningen in de vrije sector worden gebouwd met extreem hoge huren. Dat zou de diversiteit en toegankelijkheid van de Bijlmer onder druk zetten. Zuidoost moet een buurt blijven voor iedereen.”
Net zoals overtoerisme het karakter van het centrum verandert, zet gentrificatie buurten zoals Zuidoost onder druk. Terwijl dure nieuwbouwprojecten het woningtekort zouden moeten oplossen, zorgen ze vaak juist voor uitsluiting. Het verhaal van Tekesha is een krachtige herinnering aan de noodzaak om betaalbare woningen te garanderen en gemeenschappen te beschermen.
Verzet Tegen Privatisering en Overtoerisme: De Terugkeer van Gemeenschappelijk Eigendom
Als we iets willen terugwinnen, moeten we beginnen met het herdenken van wat publiek eigendom werkelijk betekent. Dit gaat verder dan het stoppen van privatiseringen; het betekent de actieve herpolitisering van onze gemeenschappelijke ruimtes en het reguleren van toerisme. We moeten eisen dat ziekenhuizen, scholen, en parken weer onder democratische controle komen, dat niet de aandeelhouders, maar de gemeenschap het voor het zeggen heeft. Dit vraagt om politieke moed, en om een samenleving die durft te kiezen voor een radicaal ander pad.
Iedereen kan bijdragen aan het terugwinnen van publieke ruimte: sluit je aan bij huurdersorganisaties, steun initiatieven die sociale woningen beschermen, en maak gebruik van hulpmiddelen zoals buurtmonitor-apps om je wijk te volgen. Alleen door samen te werken kunnen we een stad bouwen waar solidariteit boven winst staat.
De Publieke Ruimte Terugwinnen: Tijd voor Actie!
De strijd om publieke ruimte is een strijd om macht. Het gaat om de macht om te beslissen hoe we onze steden bouwen, wie er toegang krijgt, en wat we belangrijk vinden. Het is een strijd die niet alleen gevoerd moet worden in raadszalen, maar ook op straat, door bewegingen en gemeenschappen die zich verzetten tegen de privatiseringsgolf en het overtoerisme. Van huurderscollectieven die zich verzetten tegen gentrificatie tot activisten die vechten voor groene, toegankelijke stadsparken en een eerlijke verdeling van de stad, de gezamenlijke strijd kan een krachtig antwoord bieden op de neoliberale logica.
Het herwinnen van publieke ruimte is meer dan fysieke herovering; het is een daad van verzet tegen een systeem dat winst boven mensen plaatst. Samen kunnen we de stad terugbrengen naar haar gemeenschap.
We moeten onze publieke ruimte heroveren, niet alleen als fysieke plek, maar als symbool van onze collectieve waarden. Het is een oproep tot actie: verzet je tegen de verkoop van ons gemeengoed en de commerciële overname van onze stad, organiseer je in je gemeenschap, en eis dat wat van ons allemaal is, ook echt van ons blijft.
Hieronder een samenvatting van de aflevering ‘City for Sale’ uit 2019.
Volg de link om de volledige aflevering te zien: https://www.vpro.nl/programmas/tegenl…
Grote steden in de wereld zijn een magneet geworden voor nieuwkomers, toeristen, expats en laptop-nomaden. In onze hoofdstad Amsterdam neemt de druk ook toe. De komende vijftien jaar moet de stad doorgroeien naar het magische getal van 1 miljoen inwoners. Gaan we daarmee Londen of Parijs achterna, waar de middenklasse verdwijnt? Wat doet dat met de hoofdstad en is er wat tegen te doen? De super-de-luxe appartementen die momenteel worden gebouwd rond de Amsterdamse Dam en aan de Amstel- en IJ-oevers illustreren hoe het centrum voor de meeste mensen te duur wordt om er nog te kunnen wonen. Dit creëert een waterbed-effect voor omliggende wijken. De Indische Buurt is zo’n wijk waar de verandering van de stad goed zichtbaar is. Waar bijvoorbeeld de Javastraat zeven jaar geleden nog verpauperd was en belwinkels en criminele praktijken het straatbeeld bepaalden, is deze nu hip & happening. En op een paar groentewinkels na bijna helemaal ‘gegentrificeerd’. Is het tij nog te keren en kan de ziel van de stad behouden worden? Want van wie is de stad van de toekomst eigenlijk?
Advertenties: Door op een van de advertenties te klikken, help je ons enorm—het kost jou niets, maar maakt een groot verschil voor ons!