Forum voor Democratie-leider Baudet in zijn overwinningsspeech op 20 maart 2019, na de Provinciale Statenverkiezingen: ‘Wij zijn naar het front geroepen, omdat ons land ons nodig heeft’
Extreemrechts heeft nog nooit zoveel stemmen gekregen. Racisme, seksisme, wit nationalisme en de ontkenning van klimaatverandering krijgen zo niet alleen een podium, maar ook democratische legitimiteit. Dit is een klap in het gezicht van iedereen die strijdt tegen uitsluiting en onderdrukking.
Sinds de Tweede Wereldoorlog hebben we in Nederland geen politicus gezien die in woord en daad zo dicht bij het nationaalsocialisme staat als Thierry Baudet. Zeker wanneer het gaat om zijn uitspraken over ‘homeopathische uitdunning’ en ‘omvolking’. En dan hebben we het nog niet eens gehad over zijn theekransjes met Holocaust ontkenners en uitgesproken racisten als Jean Marie Le Pen en Jared Taylor.
Het FvD is een schoolvoorbeeld van een radicaal-rechtse populistische partij – net als de PVV van Geert Wilders, het Rassemblement National (voorheen Front National) van Marine Le Pen en de Lega van Matteo Salvini.
Baudet doorspekte zijn overwinningsspeech in 2019 met termen als: ’te elfder ure’, ‘brokstukken’, ‘kapotgemaakt’, ‘ondermijnd’ en was zo in delen zeer populistisch van aard. De boosdoeners zijn de elites (universiteiten, journalisten en politici). Maar er zit ook een ‘hondenfluitje ‘dog wisle” naar de wat extremistischere nativisten in zijn achterban. De term ‘Boreaal’ kan namelijk verwijzen naar de ‘arische’ en ‘polaire’ wortels van het Indo-Europese volk, de veronderstelde voorouders van de witte Europeanen.
“Er zijn te veel migranten in Nederland, en dit vormt een probleem voor onze veiligheid.”
Veel radicaal-rechtse populisten, zoals Thierry Baudet, kiezen voor klimaatscepsis omdat het idee van een ‘klimaathype’ mooi aansluit bij hun populisme. Ze gebruiken het om hun betoog te versterken dat onze beschaving in de afgrond wordt gestort door een elite die volgens hen onnodige paniek zaait over klimaatverandering. Door klimaatscepsis te omarmen, kunnen ze hun aanhangers mobiliseren en inspelen op gevoelens van wantrouwen en onvrede jegens de gevestigde orde. Bovendien biedt het hen een platform om hun bredere agenda van nationalisme en conservatisme te promoten, terwijl ze tegelijkertijd de wetenschap en internationale samenwerking in twijfel trekken.
Nativisme, populisme, Euroscepsis, klimaatscepsis allemaal samengebracht in een toespraak. Baudet laat zijn aanhangers geloven dat Nederland in een crisis is en er maar één partij is die het tij kan doen keren.
Met betrekking tot hun kernthema’s – populisme, nativisme, Euro- en klimaatscepsis – lijken er nauwelijks verschillen tussen de PVV en FvD te bestaan. Op economisch vlak is FvD wel een stuk rechtser.
Baudet presenteert zich, in tegenstelling tot Wilders, als een intellectueel. Hoewel hij zegt op te komen voor de belangen van het ‘gewone volk’, profileert hij zichzelf als allesbehalve gewoon. Net als Pim Fortuyn, zet hij zich neer als een wijze en eigenzinnige intellectueel. Dit blijkt bijvoorbeeld uit zijn taalgebruik in zijn overwinningsspeech en zijn minachting voor ‘machthebbende bestuurders’ die volgens hem nog nooit een boek hebben gelezen. Deze aanpak geeft hem een gematigder imago dan Wilders en maakt hem daardoor zelfs aantrekkelijk voor sommige VVD-stemmers.
Toen niet, nu niet, nooit meer fascisme!
“Men are born ignorant, not stupid. They are made stupid by education.”
– Bertrand Russell
Bertrand Russell waarschuwde voor de gevaren van een samenleving waarin irrationele en simplistische overtuigingen de boventoon voeren. Hij geloofde dat mensen niet van nature dom zijn, maar worden misvormd door een samenleving die dogmatisch denken en haat voedt. In een tijd waarin extreemrechts racisme, seksisme en wit nationalisme democratische legitimiteit geeft, zijn zijn woorden urgenter dan ooit.
Russell zou benadrukken dat deze bewegingen voortkomen uit angst en onwetendheid, en dat het de taak van de samenleving is om kritisch denken, redelijkheid en compassie te bevorderen. Wanneer irrationele angsten de politieke agenda bepalen, wordt de strijd voor inclusie, gelijkheid en gerechtigheid ondermijnd.