Donald Trump is een naam die voor velen synoniem staat met controverse, misleiding en een constante stroom van nieuwswaardige momenten. Of het nu gaat om zijn carrière als vastgoedmagnaat, televisiepersoonlijkheid of zijn vier jaar in het Witte Huis, één ding is consistent: Trump weet de aandacht op zichzelf te vestigen, vaak door de grenzen van waarheid en integriteit te tarten. Maar hoe is deze strategie van misleiding geëvolueerd, en wat zegt dat over zijn aantrekkingskracht op een deel van de Amerikaanse bevolking?
In deze eerste blogpost van een serie van zeven duiken we in de vroege jaren van Donald Trump, lang voordat hij president werd. We onderzoeken hoe hij zijn imago als ‘succesvolle zakenman’ creëerde en hoe hij vanaf het begin leunde op halve waarheden, bombastische claims en een onvermoeibare drang naar aandacht. Dit vormt de basis voor een analyse van zijn latere politieke tactieken.
De Mythe van de ‘Self-Made’ Zakenman
Vanaf zijn eerste stappen in de vastgoedwereld presenteerde Trump zichzelf als de ultieme self-made miljardair. Het beeld van een jonge ondernemer die in de harde wereld van New York zijn eigen fortuin bouwde, werd al snel een centrale pijler van zijn publieke imago. Maar dit beeld was niet altijd in lijn met de werkelijkheid. Trump beweerde dat hij zijn eerste miljoenen verdiende door slim te onderhandelen over vastgoeddeals, maar veel van deze transacties waren slechts mogelijk dankzij aanzienlijke leningen en financiële steun van zijn vader, Fred Trump.
Advertentie:
Volgens analyses van The New York Times ontving Trump bijvoorbeeld tientallen miljoenen dollars aan leningen en belastingvoordelen via zijn familiebedrijf, wat zijn ‘self-made’ verhaal ontkracht. Deze vroege mythologie bleek bepalend voor de manier waarop hij zichzelf presenteerde—als iemand die tegen alle verwachtingen in succes boekte. Het is een beeld dat investeerders, klanten, en later ook kiezers, aantrok, zelfs wanneer zijn zakelijke beslissingen risicovol of problematisch bleken.
De Publieke Persoonlijkheid: The Art of the Deal
In 1987 bracht Trump The Art of the Deal uit, een boek dat zijn imago als briljant zakenman versterkte. Hoewel het boek zich voordeed als een succesgids, was het in werkelijkheid vooral een autobiografisch verhaal waarin Trump zijn prestaties ophemelde. Tony Schwartz, de feitelijke ghostwriter, onthulde later dat hij “Trump’s personage creëerde zoals een romanschrijver dat zou doen.” Zoals een journalist destijds opmerkte: “Trump’s vermogen om leugens te verpakken als zakelijke tactieken definieerde de manier waarop hij later als politicus zou handelen, waarbij de grens tussen feit en fictie steeds vager werd.”
“The Art of the Deal verkoopt niet alleen een beeld van zakelijk succes, maar creëert een mythe rondom Trump—een mythe die feiten opzijschuift voor een meeslepend verhaal. Het is deze mythologie die hem later als politicus zou beschermen tegen de realiteit.”
Het boek gaf Trump niet alleen nationale bekendheid, maar ook een platform om zich voor te doen als een expert in zakelijk succes. Veel anekdotes bleken later echter overdreven of volledig onwaar. Toch legde dit boek de basis voor het merk ‘Trump’, een imago dat hem uiteindelijk naar het Witte Huis zou leiden.
Media als Bondgenoot en Vijand: De Manipulatieve Strategie van Trump
Trump’s relatie met de media is complex en strategisch. Van zijn vroegste dagen als vastgoedmagnaat tot zijn jaren in het Witte Huis, heeft hij altijd begrepen hoe belangrijk aandacht is voor zijn succes. Zijn benadering was tweeledig: aan de ene kant omarmde hij de media als middel om zijn naam en imago te versterken, terwijl hij aan de andere kant scherpe aanvallen op de pers uitvoerde wanneer de berichtgeving hem niet beviel. Dit creëerde een constante spanning waarin Trump zowel de aandacht zocht als de pers tot vijand maakte.
In de jaren ’80 en ’90 gebruikte Trump roddelbladen en de boulevardpers om zijn imago als flamboyante zakenman te voeden. Hij belde regelmatig zelf naar media en gebruikte daarbij fictieve namen zoals “John Barron” om positieve verhalen over zichzelf te verspreiden. Het was een open geheim dat deze ‘woordvoerders’ in feite Trump zelf waren, maar de truc werkte om de media-aandacht te sturen. Ironisch genoeg gebruikte Trump later de naam ‘Barron’ voor zijn jongste zoon met Melania—een knipoog naar het alter ego dat hij gebruikte om zichzelf op te hemelen.
Toen Trump zich in 2015 kandidaat stelde voor het presidentschap, wisten traditionele en digitale media niet goed hoe ze met zijn voortdurende stroom van controversiële uitspraken en ongegronde beweringen om moesten gaan. Elke schokkende uitspraak van Trump werd breed uitgemeten, wat hem gratis aandacht opleverde en zijn bereik enorm vergrootte. Hij beheerste hiermee het nieuws door steeds nieuwe verontwaardiging op te roepen en zorgde ervoor dat hij het onderwerp van gesprek bleef.
De Jaren van de ‘Corporate Raider’: Controversiële Tactieken op Wall Street
Midden jaren ’80, op het hoogtepunt van de economische groei in de Verenigde Staten, probeerde Trump zich te positioneren als een invloedrijke speler op Wall Street, vergelijkbaar met de beroemde “corporate raiders” van die tijd. Deze investeerders kochten stilletjes aandelen in bedrijven om druk uit te oefenen op het management voor een overname of om de aandelen terug te kopen tegen een hogere prijs—aangeduid als “greenmail.”
Deregulatie en de Gouden Jaren van Wall Street
De deregulatie van financiële markten in de jaren ’80 onder president Ronald Reagan maakte dit mogelijk. Reagan voerde een politiek van minder overheidsinterventie en stimuleerde een vrije marktmentaliteit. Dit leidde tot een golf van fusies, overnames en risicovolle speculaties, waarbij zakenlieden zoals Trump de ruimte kregen om agressieve strategieën toe te passen. Waar greenmailing destijds legaal was, zagen velen het als moreel twijfelachtig en een vorm van zakelijke chantage.
“In de jaren ’80 werd de financiële markt een speeltuin voor degenen die wisten hoe ze de regels konden buigen, zonder ze te breken. Trump was hier meester in, gebruikmakend van de ruimte die deregulering bood om zijn eigen belangen voorop te stellen.”
Trump’s aanpak was simpel: stilzwijgend aandelen kopen, bedrijven onder druk zetten en profiteren van de onrust die hij zelf creëerde. “Het draaide om het opbouwen van een machtspositie zonder de bedrijven vooraf in te lichten,” verklaarde Jeffrey Zuckerman, voormalig directeur van de FTC, die toezicht hield op de marktpraktijken van de jaren ’80. Deze aanpak geeft een vroege blik op de man die later zou zeggen dat zijn onderhandelingsvaardigheden voldoende waren om de Amerikaanse economie te redden.
Trump University: Lege Beloftes en Financiële Misleiding
Eén van de meest illustratieve voorbeelden van Trump’s bereidheid om misleidende praktijken te gebruiken, is het verhaal van Trump University. Oorspronkelijk gepromoot als een instituut waar studenten de geheimen van vastgoed zouden leren van “de beste experts”, bleek Trump University een niet-geaccrediteerde instelling die vooral gericht was op het verkopen van dure cursussen aan goedgelovige deelnemers.
Trump University beloofde succes, maar leverde vooral lege lessen en loze beloftes. Meer dan 6.000 studenten klaagden de organisatie aan wegens misleiding, en de aanklacht beschuldigde Trump University ervan mensen onder druk te zetten om duizenden dollars te betalen voor toegang tot “exclusieve kennis” die nooit werd geleverd. Uiteindelijk stemde Trump in 2016 in met een schikking van $25 miljoen. Dit incident toonde aan hoe Trump keer op keer financieel gewin boven ethische normen plaatste.
De Basis van Misleiding: Een Voorbode voor de Politieke Arena
De methoden die Trump tijdens zijn zakelijke carrière gebruikte, werden later een blauwdruk voor zijn politieke strategie. Hij leerde al vroeg dat aandacht krijgen, zelfs negatieve, hem in staat stelde om het gesprek te domineren. Door leugens en halve waarheden te vermengen met spectaculaire uitspraken, wist hij de media en het publiek voortdurend in zijn greep te houden.
In de volgende blogposts zullen we zien hoe deze strategie zich vertaalde naar zijn politieke carrière, van de manier waarop hij zijn inauguratie beschreef tot zijn beweringen over grootschalige verkiezingsfraude in 2020. Trump’s vermogen om fictie te vermengen met feiten creëerde een alternatieve realiteit waarin hij altijd aan de winnende hand was.
De Invloed van Verhalen op de Politiek
Trump’s vroege carrière laat zien dat de basis van zijn succes niet alleen lag in vastgoeddeals, maar vooral in zijn vermogen om een verhaal te creëren dat veel groter was dan de werkelijkheid. Zijn publieke persona, gebouwd op een fundament van overdreven succesverhalen, werd zijn krachtigste wapen. Terwijl zijn zakenimperium vaak wankelde, bleef zijn imago onaantastbaar voor een groot deel van het Amerikaanse publiek.
Met de verkiezingen van 2024 in het vooruitzicht, blijft het belangrijk om deze geschiedenis van misleiding in het achterhoofd te houden. Want zoals de geschiedenis laat zien, kan een verhaal dat vaak genoeg wordt verteld, soms krachtiger zijn dan de werkelijkheid.