Terug naar de Kern van Rebellie – In een tijd waarin zelfexpressie wordt ingekapseld door algoritmes en echo-kamers, waarin de cultuur van zuiverheid en correctheid het publieke debat verstikt, is het hoog tijd om terug te grijpen naar de wortels van punk: directe actie, radicale eerlijkheid en het bouwen aan een betere wereld, buiten de logica van commercie en kapitalistische productie.
De woorden van John Cameron Mitchell1, de punk, queer grootvader van de hedendaagse kunstscene, snijden als een mes door de zelfcensuur en de angst om gecorrigeerd of gecanceld te worden. Hij herinnert ons eraan dat punk niet draait om een hanenkam of leren jack, maar om de weigering om mee te gaan in de verstikkende status quo. Chaos wordt een voedingsbodem voor creativiteit en solidariteit.
Waarom punk?
Punk is geen merk of mode-accessoire, geen hashtag of trend. Het is een houding – het lef om vastgeroeste structuren te bevragen, om de vinger op de zere plek te leggen, of dat nu gaat om een autoritaire leider of een vriend die te comfortabel is geworden in zijn eigen gelijk.
Het is ook het vermogen om buiten de digitale filterbubbel te stappen. In een tijd waarin het internet ons voortdurend vertelt dat we vooral niets mogen voelen of zeggen zonder de goedkeuring van de commentsectie, nodigt punk ons uit om juist het echte contact te zoeken. Om mensen in de ogen te kijken, om samen iets op te bouwen dat groter is dan jezelf.
Generatie Z: angstig én hoopvol
Mitchell legt de paradox van de jonge generatie treffend bloot: slim, hyper-bewust, maar ook murw geslagen door de eindeloze informatiestroom en de dwingende norm van correctheid. Het is een generatie die soms liever zwijgt dan de confrontatie aangaat, uit angst om afgestraft te worden.
Maar in die stilte sluimert ook hoop. Het besef dat angst een wapen is – een manier voor machtige figuren, van Trump tot Big Tech, om mensen tegen elkaar op te zetten en monddood te maken. Precies daar vindt punk zijn kracht: het geloof dat je altijd opnieuw kunt beginnen, samen met anderen, op straat, in een kelder, in kunst en verzet.
Punk als collectieve daad
Punk gaat niet om rebelleren om het rebelleren. Het gaat om het doorbreken van de muren die ons scheiden en het delen van verhalen die ons verbinden. Mitchells voorbeelden van activisten in de aidscrisis, die kunst en protest samenbrachten, of van Claude Cahun, die clandestiene poëzie schreef tegen de nazi’s, laten zien dat punk geen nihilistische verbranding van alles is. Het is creativiteit in dienst van solidariteit – een daad van verbeelding om mensen wakker te schudden.
Punk in 2025: een levend experiment
Voor Generatie Z – en voor iedereen die nog in verandering gelooft – ligt de uitdaging in het loslaten van de eeuwige correctheid en de oppervlakkigheid van sociale media. Het is geen kant-en-klaar recept, geen checklist. Het vraagt om het ongemak aan te gaan, het scherm te verlaten en echte verbinding te zoeken.
Ga naar een demonstratie, schrijf een fanzine, richt een voedselbank op, begin een blog. Of gewoon: maak een bandje met je vrienden in een vochtige kelder, waar het geluid net zo ongepolijst is als jullie overtuigingen. Kunst hoeft geen verdienmodel te zijn, geen carrièrestap. Ze kan een daad van liefde en verzet zijn.
Punk draait niet om perfectie. Juist daar waar het schuurt, waar mensen elkaar vinden ondanks verschillen, ontstaan nieuwe inzichten. Solidair, niet zuiver. Creatief, niet commercieel.
Tot hier, en verder
De kapitalistische logica van altijd-maar-meer en de angst om uitgesloten te worden hebben veel jongeren beroofd van hun spontaniteit. Maar punk, in zijn meest eerlijke en radicale vorm, herinnert ons eraan dat er altijd een alternatief is. Een wereld waarin solidariteit belangrijker is dan winst, waarin we onze lichamen en stemmen terug opeisen – en samen nieuwe verhalen durven te maken.
Zoals Mitchell zegt: punk is niet “kijk naar mij”, het is “doe met mij mee”. Het is geen lifestyle, maar een collectieve daad van hoop en verzet.
Dus trek je laarzen aan, pak je stem terug en durf het experiment aan. Punk leeft – en het is hoog tijd dat we het opnieuw leren ademen.
- John Cameron Mitchell (1963) is een Amerikaanse acteur, schrijver en regisseur, bekend als de bedenker en hoofdrolspeler van de cultmusical Hedwig and the Angry Inch. Zijn werk verkent thema’s van queer identiteit, subcultuur en creatieve rebellie. ↩︎