Bij vrheid.nl vertrekken we vanuit de overtuiging dat protest en activisme geen randverschijnselen zijn, maar onmisbare vormen van democratische tegenspraak. De gebeurtenissen van de afgelopen tijd laten zien dat lawaai, boycot en verzet niet alleen moreel gelegitimeerd zijn, maar ook daadwerkelijk verschil maken. Ons doel als medium is daarom helder: de kracht en legitimiteit van protest zichtbaar maken en versterken.
Toch leeft bij sommigen nog steeds het idee dat protest slechts symbolisch is: een schreeuw in de woestijn. De afgelopen weken tonen het tegendeel. Wanneer mensen filmen, protesteren en economische druk uitoefenen, heeft dat concrete gevolgen — ontslagen, reputatieschade en politieke terugslag.
Neem ICE: in New York gebruikte een agent disproportioneel geweld tegen een vrouw buiten de immigratierechtbank. Zij werd hard tegen de grond geduwd toen ze haar echtgenoot probeerde vast te houden en moest naar het ziekenhuis. De agent verloor uiteindelijk pas daarna zijn functie, en dat gebeurde alleen nadat de videobeelden viraal gingen en massale publieke verontwaardiging ontstond. Zelfs het ministerie van Homeland Security noemde het gedrag onacceptabel en kondigde een onderzoek aan. Zonder die beelden en dat lawaai was die agent waarschijnlijk beschermd gebleven door straffeloosheid.
Hetzelfde geldt voor bedrijven: Disney en mediabedrijven reageerden niet omdat hun moraal veranderde, maar omdat winst en imago in gevaar kwamen. Zo werd bijvoorbeeld talkshowhost Jimmy Kimmel door Disney teruggehaald op ABC na een periode van schorsing, mede doordat kijkers massaal hun abonnementen opzegden en druk uitoefenden op het bedrijf. Sinclair en Nexstar weigerden aanvankelijk de show opnieuw uit te zenden nadat Disney de schorsing had opgeheven. Onder toenemende druk maakten beide mediagroepen echter ook bekend dat Jimmy Kimmel Live! alsnog terugkeert op zo’n 70 aan ABC gelieerde zenders, samen goed voor bijna een kwart van de Amerikaanse huishoudens. Disney boog daarmee zichtbaar voor de publieke druk. Kimmel zelf wees openlijk op de kracht van die collectieve actie. Multinationals begrijpen één taal: druk van onderop.
Fascisme groeit niet alleen door geweld, maar door stilte en normalisering. Het sluipt erin zodra je excuses maakt voor autoritair gedrag onder het mom van “rust bewaren”. Maar veel hedendaagse autoritaire spelers — van politici die tegenstanders via juridische middelen willen uitschakelen tot het intimideren van journalisten — gedijen juist bij escalatie en verdeeldheid. Daarom is lawaai maken geen theatrale overdrijving; het is politieke noodzorg.
Benoemen is ook een wapen. Wie een leider omschrijft die dissidenten wil uitschakelen, de pers insnoert en protest criminaliseert als ‘autoritair’ of ‘fascistisch’, helpt die dynamiek te doorbreken. Niet benoemen uit vrees voor polarisatie is een luxe die we ons niet kunnen permitteren — zwijgen normaliseert het gevaar.
De les is duidelijk: collectieve actie heeft impact. Filmen, protesteren, abonnementen opzeggen, boycotten — het zijn geen symbolische handelingen maar middelen die machtige actoren terugduwen. Macht trekt zichzelf niet krom; zij wijkt onder druk.
Dit is geen tijd voor stilzwijgen. Zet de ramen open, maak herrie waar dat nodig is, en spreek de dingen bij hun naam. We zien jullie — en we zullen ons laten horen.
