Een zakelijk gesprek tussen een man en een vrouw in een rood verlichte omgeving, symbool voor onderhandelingen over sociale zekerheid en WIA-hervormingen.
Een intensief gesprek dat symbool staat voor de strijd om sociale zekerheid en de hervorming van de WIA-uitkering.

FNV versus Eddy van Hijum

3 minutes, 13 seconds Read

Strijd om de Toekomst van de WIA-uitkering – Eddy van Hijum, voormalig CDA-politicus en nu minister van Sociale Zaken namens NSC, is geen nieuwkomer in de politiek. Hij begon als econoom en beleidsmedewerker, zat jarenlang in de Tweede Kamer en was gedeputeerde in Overijssel, waar hij zich bezighield met economie en arbeidsmarktbeleid. Nu staat hij voor een van de lastigste dossiers: de hervorming van de WIA-uitkering.

Sinds 2024 is Van Hijum minister van Sociale Zaken in het kabinet-Schoof, namens NSC. Hij staat bekend als een pragmatische bestuurder met oog voor zowel sociale als economische vraagstukken. Maar zijn plannen voor de WIA-uitkering laten zien dat hij vastzit aan de strenge bezuinigingskoers van dit rechtse kabinet.

Wat staat er op het spel?

De WIA is een vangnet voor mensen die (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt zijn. Minister Van Hijum wil het systeem eenvoudiger en ‘eerlijker’ maken, maar een uitgewerkt plan ontbreekt. Eén maatregel valt wel op: de uitkering voor volledig arbeidsongeschikten zou omlaag gaan van 75% naar 70% van het laatstverdiende loon.

Volgens Van Hijum is dit nodig om de houdbaarheid van het systeem te waarborgen. Maar de FNV ziet er vooral een keiharde bezuiniging in, die de meest kwetsbaren raakt. Vicevoorzitter Kitty Jong waarschuwt dat de minister hiermee het sociale zekerheidsstelsel ondermijnt – en dat de vakbond ‘geen enkele verslechtering’ zal accepteren.

Het grote geld: 40 miljard euro ‘over’

Het debat gaat niet alleen over de uitkeringen, maar ook over het beschikbare geld. Volgens de FNV is er een overschot van 40 miljard euro in het Arbeidsongeschiktheidsfonds, opgebouwd uit werknemerspremies. Dat geld zou de WIA moeten verbeteren, niet verslechteren, stelt de vakbond.

Maar het kabinet ziet dat anders. Van Hijum noemt het bedrag ‘een boekhoudkundige pot met geld’ en lijkt het liever te gebruiken om het begrotingstekort te verkleinen en problemen met box 3 (vermogensbelasting) op te lossen. De FNV noemt dit niets minder dan ‘WIA-roof’.

Wat betekent dit voor arbeidsongeschikten?

Het plan van Van Hijum raakt tienduizenden volledig arbeidsongeschikten. Voor hen betekent een verlaging van 75% naar 70% van hun laatste loon een flinke inkomensdaling, terwijl ze nu al moeite hebben om rond te komen.

Tegelijkertijd lijkt de minister een andere groep tegemoet te willen komen: mensen die minder dan 35% afgekeurd zijn en nu geen uitkering krijgen. Mogelijk wil hij hen alsnog een WIA-uitkering geven, maar dat geld zou dan komen van de verlaging bij volledig arbeidsongeschikten.

Volgens de FNV zet dit een gevaarlijk precedent: een regeling die op solidariteit gebaseerd is, wordt gebruikt om arbeidsongeschikten tegen elkaar uit te spelen.

Een keuze voor bezuiniging of sociale rechtvaardigheid?

Deze discussie raakt een fundamentele vraag: is sociale zekerheid een vangnet voor wie het écht nodig heeft, of een kostenpost die zo klein mogelijk moet blijven? Het kabinet richt zich vooral op begrotingsdiscipline en financiële buffers, terwijl de FNV, samen met organisaties als CNV, Ieder(in) en de Patiëntenfederatie, pleit voor een eerlijker en menselijker systeem. Voor hen staat niet de boekhouding centraal, maar de bestaanszekerheid van mensen die door arbeidsongeschiktheid niet of nauwelijks kunnen werken.

Eén ding is zeker: als Van Hijum vasthoudt aan een verslechtering van de WIA, kan hij felle tegenstand verwachten. “In dat geval treft dit kabinet ons recht tegenover zich”, waarschuwt de FNV.

De komende maanden zal blijken: luistert de minister naar de vakbond en de getroffen arbeidsongeschikten, of kiest hij voor de harde confrontatie?

De WIA onder druk: waarom de FNV in actie komt

De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) zou een vangnet moeten zijn voor mensen die (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt zijn. Maar in de praktijk schiet het systeem tekort. Strenge keuringseisen, lange wachttijden en onvoldoende uitkeringen duwen veel mensen richting financiële onzekerheid. Nu het kabinet ook nog bezuinigingen overweegt, luidt de FNV de noodklok. Wat is er precies mis met de WIA, en waarom is actie nodig? Lees hier hoe de vakbond opkomt voor een eerlijker en menselijker arbeidsongeschiktheidsstelsel.
www.fnv.nl/acties/wia/wat-is-het-probleem

Aanbevolen voor jou