Er is een groeiende beweging in Israël die openlijk droomt van het einde van de wereldorde zoals wij die kennen. Ze noemen zichzelf de Tempelbeweging, en hun doel is simpel, maar explosief: de vernietiging van de Al-Aqsa-moskee in Jeruzalem en de bouw van een Derde Joodse Tempel op dezelfde plek. Wat ooit als een marginale groep werd beschouwd, zit nu diepgeworteld in de Israëlische regering.
In Brooklyn protesteerden activisten tegen de aanwezigheid van de Israëlische minister van Nationale Veiligheid, Itamar Ben-Gvir, bij het internationale hoofdkwartier van de Chabad Lubavitch-beweging – een van de invloedrijkste ultraorthodoxe Joodse netwerken ter wereld. In de media lag de nadruk op het protest zelf en het harde politieoptreden. Maar wat onderbelicht bleef, was de vraag waarom deze extreemrechtse minister daar werd ontvangen met open armen.
Ben-Gvir is niet zomaar een politicus; hij is een ideologische erfgenaam van de Kahanistische beweging, veroordeeld voor aanzetten tot racisme en steun aan terrorisme. Zijn bezoek aan Chabad is emblematisch voor de vervlechting van religieus extremisme met staatsmacht. Tijdens zijn bezoek kwam het tot gewelddadige taferelen: een onschuldige buurtbewoonster werd door een menigte ultraorthodoxe mannen achtervolgd, geslagen, bespuugd en bedreigd, simpelweg omdat ze werd aangezien voor een pro-Palestijnse demonstrant. De politie greep nauwelijks in. Een van de daders riep: “Dit is Amerika. We hebben Israël. We hebben een leger nu.”
De aanval was geen geïsoleerd incident, maar weerspiegelt een klimaat waarin haat en geweld tegen Palestijnen of vermeende sympathisanten genormaliseerd zijn – niet alleen in Israël, maar ook onder bepaalde diaspora-groepen. De internationale verstrengeling van extreemrechtse religieuze ideologieën, van Jeruzalem tot Brooklyn, vormt een concrete dreiging voor de veiligheid van burgers én de fundamenten van democratische samenlevingen. De aanwezigheid van Ben-Gvir in de VS, met openlijke steun van groepen als Chabad Lubavitch, is dan ook niet slechts een diplomatiek bezoek, maar een ideologische triomftocht voor een beweging die oorlog zoekt, niet vrede.
Dat blijkt ook uit de inhoud van zijn toespraak aan de Chabad-gemeente. Op videobeelden is te zien hoe hij samen met zijn aanhang juichend zingt over de herbouw van een Joodse tempel op de Tempelberg – de plek waar nu de Al-Aqsa-moskee staat, een van de heiligste plekken binnen de islam. Wat hij daar verkondigt, is geen spirituele wens, maar een oproep tot totale confrontatie. Voor Palestijnen en miljoenen moslims wereldwijd is Al-Aqsa een niet-onderhandelbare grens. De vernietiging ervan zou een gewelddadige kettingreactie ontketenen, waarvan de gevolgen niet te overzien zijn.
De Tempelbeweging is geworteld in een messiaanse ideologie. Volgens sommige Joodse tradities zal de Messias pas terugkeren wanneer er een Derde Tempel staat. Maar daarvoor moet Al-Aqsa verdwijnen. Dit is niet slechts religieus extremisme – het is een etnisch-religieus project dat gericht is op de volledige verwijdering van Palestijnen uit Palestina.
Een sleutelrol hierin speelt het Temple Institute, dat al jarenlang werkt aan de voorbereiding van die Derde Tempel. Ze hebben alles klaar: priesterkleding, rituele objecten, zelfs een gouden menora van 42 kilo. Op sociale media delen ze video’s waarin de tempel al staat op de plaats van Al-Aqsa. Hun boodschap is duidelijk: maak deze droom werkelijkheid.
Israel Ariel, oprichter van het Temple Institute, is een rabbi en voormalig parlementslid voor de extreemrechtse, racistische partij van Meir Kahane. Hoewel Kahanisme officieel verboden is in Israël, leeft de ideologie voort – niet aan de rand, maar midden in de Israëlische politiek. Ariel staat openlijk achter geweld tegen Palestijnen. Hij prees een terreuraanslag waarbij een Palestijns gezin levend werd verbrand, en hing zelfs een ingelijste foto van de dader op in zijn werkkamer in het parlement.
Deze beweging staat niet alleen. Er zijn tientallen gelijkaardige groepen. Sommige zijn religieus, anderen puur nationalistisch. Sommigen overtreden bewust de wet, anderen proberen juist via parlementaire wegen hun doelen te bereiken. Maar hun gezamenlijke droom blijft dezelfde: een Israël zonder Palestijnen, met een tempel op de ruïnes van Al-Aqsa.
En deze droom wordt steeds minder fictie. Politici die deze ideeën steunen bekleden belangrijke posities in de Israëlische regering. Sommigen bezoeken openlijk de Tempelberg om provocaties te organiseren. Sommigen worden gefinancierd door de Israëlische staat zelf – vaak in het geheim.
Ook in de Verenigde Staten vinden deze ideeën gehoor. Rechtse evangelische christenen steunen het plan van de Derde Tempel, omdat zij geloven dat dit de wederkomst van Jezus zal inluiden. Figuren als Trump, Mike Huckabee en andere Republikeinse leiders hebben nauwe banden met de Tempelbeweging. Ze geven geld, steun en politieke dekking. Hun christenzionisme voedt de Israëlische apartheid en draagt bij aan de destabilisatie van het hele Midden-Oosten.
Zelfs in Brooklyn, waar Habad Lubavitch actief is, worden deze ideeën gevoed. Het is geen toeval dat Ben-Gvir daar een warm welkom kreeg. Habad is niet zomaar een religieuze beweging. Hun leider, de overleden Rabbi Schneerson, verkondigde een ideologie waarin Joden als een superieure soort werden gezien, en niet-Joden als een soort demonisch afval. Het is pure racistische theologie, verpakt als religieuze overtuiging.
Terwijl Israël Gaza blijft bombarderen en de bevolking doelbewust uithongert, voert de Tempelbeweging haar provocaties op. Met plannen voor rituele dierenoffers op de Tempelberg proberen ze precies dat te doen wat ze beweren te vrezen: een totale oorlog uitlokken. Niet om zich te verdedigen, maar om onder het mom van religie en veiligheid de volledige controle over Palestina te grijpen. Dit zijn geen excessen. Dit is een strategie.
Waarom moeten we dit weten?
Omdat het maskers afwerpt. Wie Israël steunt onder het mom van veiligheid of religie, moet weten wat werkelijk op het spel staat. De Tempelbeweging is geen randverschijnsel. Ze is de kern van het huidige Israëlische ultranationalisme – een explosieve mix van kolonialisme, religieus extremisme en racisme.
En die beweging wordt gesteund – niet alleen in Tel Aviv, maar ook in New York, Washington en Den Haag. In Nederland is het vooral de SGP die zich structureel achter de Israëlische staat schaart. Hoewel er geen direct bewijs is dat de partij de Tempelbeweging financiert, is de ideologische verwantschap opvallend. SGP-politici spreken regelmatig hun onvoorwaardelijke steun voor Israël uit, ook wanneer die staat internationale mensenrechten schendt. Zo verklaarde SGP-senator Diederik van Dijk bij zijn beëdiging dat hij Israël altijd zal blijven steunen1. Daarnaast werkt de partij nauw samen met pro-Israëlische organisaties zoals Christenen voor Israël, die actief deelnemen aan lobby, fondsenwerving en propaganda ter ondersteuning van Israëlische kolonisatie en religieuze projecten.
Naast de Nederlandse steun vanuit partijen zoals de SGP, vindt de Tempelbeweging ook krachtige bondgenoten in de Verenigde Staten. Een opvallend voorbeeld is de huidige Amerikaanse minister van Defensie, Pete Hegseth, onder president Trump. Hegseth heeft openlijk gepleit voor de herbouw van een Joodse tempel op de Tempelberg, de locatie van de Al-Aqsa-moskee. In een toespraak in Jeruzalem verklaarde hij: “Er is geen reden waarom het wonder van de heroprichting van de tempel op de Tempelberg niet mogelijk zou zijn”.
Hegseth’s steun gaat verder dan retoriek. Hij heeft nauwe banden met het Temple Institute en andere extremistische groepen die streven naar de bouw van de Derde Tempel. Zijn benoeming tot minister van Defensie werd dan ook met enthousiasme ontvangen door de Israëlische ultrarechtse beweging. Tijdens zijn ambtstermijn heeft Hegseth Israël herhaaldelijk geprezen als een “modelbondgenoot” en benadrukt dat de VS volledig achter het recht van Israël staat om zichzelf te verdedigen.
Deze ideologische en politieke steun vanuit de VS versterkt de positie van de Tempelbeweging en ondermijnt internationale inspanningen voor vrede en stabiliteit in de regio. Het toont aan hoe religieus-nationalistische agenda’s grensoverschrijdend worden gesteund en gefaciliteerd, met potentieel desastreuze gevolgen voor de Palestijnse bevolking en de bredere Midden-Oostenregio.
Deze steun wordt verpakt als ‘bijbelse solidariteit’, maar fungeert in de praktijk als politieke dekking voor apartheid, etnische zuivering en messianische agressie. Het is hoog tijd dat we de sluier van religieuze neutraliteit doorbreken en erkennen wat hier echt gebeurt: een ideologisch project dat religie misbruikt als rechtvaardiging voor koloniale overheersing en de vernietiging van een volk. Wat als ‘spiritueel’ gepresenteerd wordt, is in feite een theocratisch project met apartheid als bestuursmodel en totale oorlog als instrument.Geen vrede zonder rechtvaardigheid. Geen rechtvaardigheid zolang Al-Aqsa op de lijst van te vernietigen doelen staat.
Sinds de aanval van Hamas op 7 oktober is de Israëlische samenleving verder naar extreemrechts verschoven, en die verschuiving wordt nu benut als politiek momentum voor permanente bezetting, etnische zuivering en kolonisatie. Ministers zoals Bezalel Smotrich spreken zonder terughoudendheid over het “zuiveren” van Gaza, het volledig verdrijven van de Palestijnse bevolking, en het herbouwen van de regio naar Joods-nationalistisch model. Wat ooit als randstandpunten werden gezien – nederzettingen in Gaza, annexatie van de Westelijke Jordaanoever, ‘transfer’ van Palestijnen – zijn doorgedrongen tot de kern van het regeringsbeleid. Netanyahu’s politieke overleving hangt af van deze ultrarechtse coalitie, en dus van het uitvoeren van hun agenda. In de praktijk betekent dit: openlijk racisme als beleidslijn, militaire expansie als dogma, en de vernietiging van elk overgebleven spoor van Palestijns zelfbeschikkingsrecht. De politieke theologie van de Tempelbeweging is niet los te zien van deze realiteit – zij vormt de ideologische ruggengraat van een systeem dat religie gebruikt om geweld, ontheemding en overheersing te rechtvaardigen. De vraag is niet langer of dit extremisme Israël overneemt. Het heeft dat al gedaan. De vraag is: wie durft het nog te stoppen?
- Israël Aktueel, november 2023. “SGP-senator: Ik zal Israël altijd blijven steunen”. PDF-bron via Christenen voor Israël ↩︎