Mark Rutte op een fiets voor het NAVO-hoofdkwartier, zwaaiend naar de camera.
Mark Rutte poseert zwaaiend op een luxe gratis fiets voor het NAVO-hoofdkwartier, symbool voor politieke connecties en invloed.

De Old Boys BV

5 minutes, 20 seconds Read

Waar Belangen Zwaarder Wegen dan Principes – Welkom in Old Boys BV, waar politieke invloed en zakelijke belangen gezellig samenkomen tijdens een goed glas wijn en een discreet knikje. Hier is transparantie een holle frase, draait de draaideur tussen politiek en bedrijfsleven overuren, en wordt integriteit vooral gezien als iets voor idealisten en dagdromers.

Een Fiets van €1.800: Symbool van Vriendschap en Invloed

Eind november toog Annemarie Jorritsma, voormalig VVD-fractievoorzitter en netwerkgrootheid, naar Brussel om een gloednieuwe Koga F3 8.0 ter waarde van €1.800 te overhandigen aan haar partijgenoot Mark Rutte. Niet als politieke geste, maar gewoon als… vriendschappelijk gebaar. Tjeerd Jegen, bestuursvoorzitter van fietsenproducent Accell, kon zijn trots niet onderdrukken en zette het tafereel juichend op LinkedIn: “De nieuwe secretaris-generaal van de NAVO heeft zijn favoriete fiets ontvangen van onze president-commissaris Annemarie Jorritsma.”

De NAVO-woordvoerder haastte zich te melden dat de fiets ‘volgens de regels’ in het archief is beland. Maar in Old Boys BV betekent “volgens de regels” vaak: “We hebben geen regel direct overtreden, maar iedereen weet waar dit echt om draait.”


Advertentie:


Neutraliteit: Een Mythe in Old Boys BV

Annemarie Jorritsma heeft altijd stellig beweerd dat haar rol als voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP) uitstekend te combineren was met haar functie als fractievoorzitter van de VVD in de Eerste Kamer. Immers, wie zou ooit twijfelen aan haar vermogen om ‘neutraal’ te blijven?

Toch laten haar daden een ander verhaal zien. In 2015 stuurde ze als voorzitter van de NVP een lobbybrief naar staatssecretaris Eric Wiebes, haar partijgenoot, waarin ze aandrong op belastingvoordelen voor private equity-bedrijven. Niet veel later stond Wiebes op een NVP-seminar waar hij verklaarde een “oprecht fan van private equity” te zijn. Een perfecte dans van politieke invloed en economische belangen, met Jorritsma als choreograaf.

Maar dit was niet haar enige slippertje. In 2018 stemde Jorritsma in de Eerste Kamer mee over een wetsvoorstel voor energietransitie, terwijl ze tegelijkertijd commissaris was bij netwerkbedrijf Alliander. Een direct belang, zou je denken, maar voor Jorritsma was dat geen reden om zich te onthouden van stemming. Waarom zou ze ook? In Old Boys BV is belangenverstrengeling een ambacht, geen schande.

En dan was er nog haar verzet tegen strengere integriteitsregels voor senatoren. Jorritsma vond dat senatoren best zelf konden beslissen wanneer er sprake was van belangenverstrengeling. Meer regels? Onnodig. Transparantie? Overdreven. In haar woorden: “Anders kunnen alleen nog maar baby’s en mensen zonder verleden Kamerlid worden.”

In Old Boys BV is neutraliteit als een politieke eenhoorn: iedereen praat erover, maar niemand heeft het ooit echt gezien. En terwijl Jorritsma haar belangen vakkundig verweeft met haar politieke rol, blijft ze glimlachen naar de camera en verzekert ze ons: “Alles volgens de regels.”

Transparantie? Alleen als het echt niet anders kan

Transparantie is in Old Boys BV een marketingterm, geen principe. Slechts 13 procent van de afspraken tussen bewindspersonen en externe partijen wordt officieel geregistreerd. De overige 87 procent? Ach, dat regelen ze wel even tijdens een informeel diner, een telefoontje of een gezellige lunch op kosten van de zaak.

Een vergeten afspraak, een ontbrekende registratie of een ‘administratieve fout’ – in Old Boys BV zijn dit geen schandalen, maar onschuldige vergissingen. Ministers, staatssecretarissen en topambtenaren halen bij onthullingen steevast hun schouders op en roepen iets over “menselijke fouten” of “overwerkte medewerkers”. Vervolgens wordt er een kort onderzoek aangekondigd, uitgevoerd door een bevriende commissie, en eindigt het verhaal met een paar halfslachtige aanbevelingen die in een lade verdwijnen.

Neem bijvoorbeeld de geheime ontmoeting tussen defensieminister Ruben Brekelmans en voormalig staatssecretaris Raymond Knops, die nu als lobbyist de belangen van de Nederlandse defensie-industrie behartigt. De afspraak stond niet in de openbare agenda. Vervelend natuurlijk, maar ach – fouten gebeuren. Niemand die vraagt wát er precies besproken is, welke deals er gesloten zijn, en of de belastingbetaler hier uiteindelijk de rekening van gepresenteerd krijgt.

Of denk aan ministeries die keer op keer afspraken ‘vergeten’ te melden met vertegenwoordigers van grote bedrijven zoals Shell of ING. Wanneer journalisten dit aan het licht brengen via Wob-verzoeken (die overigens zo vaak mogelijk worden tegengewerkt of vertraagd), wordt er hooguit een kleine correctie doorgevoerd in een pdf-bestand dat niemand ooit leest.

In Old Boys BV wordt een ‘foutje’ niet gezien als een systeemprobleem, maar als een incident. De focus ligt niet op verantwoordelijkheid nemen, maar op damage control. Als de storm is gaan liggen, gaat iedereen weer verder alsof er niets is gebeurd. Dezelfde spelers, dezelfde dynamiek, dezelfde agenda – alleen nu nét iets beter verstopt.

En als het echt uit de hand loopt? Dan kan er altijd nog een veelbelovende functie worden geregeld bij een lobbykantoor, een adviesbureau of een brancheorganisatie. Want in Old Boys BV betekent een fout nooit dat je uitgespeeld bent; het betekent alleen dat je een andere plek aan dezelfde tafel krijgt.

De Draaideur draait Altijd Verder

Het symbool van Old Boys BV is niet de fiets, maar de draaideur. Politici stappen moeiteloos over naar lobbykantoren en brancheorganisaties zodra hun termijn erop zit. Fred Teeven (Justitie), Jan-Peter Balkenende (premier), Menno Snel (Financiën) – ze hebben allemaal hun weg gevonden naar het gouden netwerk van adviseurs, commissarissen en ‘public affairs-experts’.

En waarom zouden ze ook niet? De beloning is royaal, de invloed blijft groot en het politieke netwerk blijft intact. Ondertussen kijken jonge Kamerleden met hongerige ogen naar hun voorgangers: “Ooit sta ik daar ook.”

In Old Boys BV is Integriteit een Grap

Regels voor integriteit? Ach, dat lossen we onderling wel op. In Old Boys BV is integriteit vooral een kwestie van wie je kent, niet van wat je doet. En als er regels komen die écht transparantie afdwingen, klinkt de bekende reflex van Annemarie Jorritsma:

“Dan kunnen alleen nog maar baby’s en mensen zonder verleden Kamerlid worden.”

En zo blijven de wielen draaien, de draaideuren schuiven, en de fietsen glanzen in het licht van politieke gunsten.

De Morele Fietsbel van Old Boys BV

Wat leren we van dit alles? Dat in Old Boys BV de lijntjes tussen politiek, lobby en bedrijfsleven dunner zijn dan ooit. Dat een cadeaufiets van €1.800 meer zegt over de cultuur van vriendendiensten dan honderd beleidsnota’s. En dat de bestuurders en aandeelhouders van deze schimmige BV vooral heel tevreden zijn met zichzelf.

Want wie maalt er om transparantie, integriteit en verantwoordingsplicht als je elkaar bij de volgende netwerkborrel toch weer tegenkomt?

Welkom in Old Boys BV, waar de belangen altijd zwaarder wegen dan de principes – en waar de mooiste afspraken nog altijd gemaakt worden achter gesloten deuren.


Advertenties: Door op een van de advertenties te klikken, help je ons enorm—het kost jou niets, maar maakt een groot verschil voor ons!


Aanbevolen voor jou