Jan Schaefer, begonnen als banketbakker in De Pijp, klom op tot staatssecretaris en wethouder van Volkshuisvesting. Hij gooide rigoureus het roer om in het Amsterdamse stadsbeleid door plannen voor sloop en luxeprojecten te stoppen en sociale huurwoningen te renoveren. Met zijn no-nonsense aanpak en scherpe tong – beroemd door zijn uitspraak ‘In geouwehoer kun je niet wonen’ – bleef hij altijd trouw aan de gewone man.
Tijdens zijn leven was Jan Schaefer al een fenomeen, maar na zijn dood werd hij een legende. Bij de verkiezing tot ‘Amsterdammer van de Eeuw’ overtrof hij zelfs voetbalgrootheid Johan Cruijff. Zijn naam roept beelden op van strijd, sociale rechtvaardigheid en een onwrikbaar geloof in de kracht van de gewone Amsterdammer. Maar wie was Jan Schaefer werkelijk?
De Vroege Jaren: Vorming van een Strijder
Jan Schaefer werd geboren op 16 maart 1940, enkele weken voordat Nederland betrokken raakte bij de Tweede Wereldoorlog. Als enig kind groeide hij op in Amsterdam Oud-West, waar zijn vader een banketbakkerij dreef. Ondanks een rooms-katholieke opvoeding, was het verzet waarin zijn ouders actief waren tijdens de oorlog, van grotere invloed op zijn latere leven. Ze drukten onder andere de illegale krant Het Parool, en deze omgeving vormde de jonge Jan.
Al vroeg leerde Jan dat verzet en solidariteit de enige antwoorden zijn op onrecht. Deze lessen zouden hem zijn hele leven blijven drijven.
Na de oorlog werd Jan naar de deftige rooms-katholieke basisschool Saint Louis gestuurd. Het huwelijk van zijn ouders was problematisch, en op zijn elfde scheidden ze. Jan en zijn moeder verhuisden naar Amstelveen, waar ze in relatieve armoede leefden. Toch groeide Jan op met een passie voor filmen en fotograferen, een interesse die zijn ouders ondersteunden met de gift van een camera.
Na zijn basisopleiding volgde hij een jaar de MULO, waarna hij zich inschreef bij de Bisschoppelijke Nijverheidsschool in Voorhout, waar hij in 1956 zijn opleiding tot banketbakker afrondde. Hoewel hij kort werkte in de bakkerij van zijn vader, lonkte al snel een ander pad.
Van Banketbakker tot Politiek Strijder
Begin jaren 1960 sloot Schaefer zich aan bij de Communistische Partij Nederland (CPN), maar zijn overtuiging dat invloed via democratie moest worden verkregen, leidde al snel tot een breuk met het communisme. In plaats van opstand, geloofde hij in het benutten van het politieke systeem om echte veranderingen teweeg te brengen.
Voor Schaefer was politiek geen ideologie, maar een middel om de levens van gewone mensen tastbaar te verbeteren.
In 1963 ontmoette hij Dineke Grootes, met wie hij in 1964 trouwde. Ze kregen twee kinderen: Remco en Mariska. Jan was actief in de vakbeweging en vocht voor betere arbeidsomstandigheden. In die tijd raakte hij ook betrokken bij de PvdA en zette zich met hart en ziel in voor de verbetering van De Pijp, een wijk die destijds verwaarloosd werd door de gemeente.
Politieke Opkomst: Een Man van de Daden
In 1967 sloot Schaefer zich aan bij de PvdA en klom snel op in de partij. In 1971 werd hij Tweede Kamerlid en in 1973 staatssecretaris van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Hier gaf hij prioriteit aan stadsvernieuwing boven sloop en nieuwbouw, verhoogde budgetten en verzekerde financiering voor gemeentelijke projecten. Zijn visie was duidelijk: de stad moest leefbaar blijven voor iedereen, niet alleen voor de rijken.
Schaefer was niet alleen een man van woorden, maar vooral van daden; hij maakte van politiek een instrument van verandering.
Als gemeenteraadslid en leider van de Amsterdamse PvdA vanaf 1978, consolideerde hij zijn macht en hamerde hij op partijdiscipline. Zijn vastberaden aanpak leidde tot een significante toename van nieuwbouwwoningen en een heropleving van oude volkswijken.
Een Levenslange Erfenis
Schaefer bleef trouw aan zijn idealen, ondanks de veranderende politieke wind in de jaren tachtig. Zijn carrière kende hoogte- en dieptepunten, maar zijn inzet voor de gewone man bleef onverminderd. Zelfs toen hij in 1989 de Kamer verliet, bleef hij actief als voorzitter van de Interdepartementale Projectgroep Sociale Vernieuwing.
Jan Schaefer was een man van het volk, een strijder die zijn leven wijdde aan de verbetering van de stad en de levens van zijn bewoners. Zijn nalatenschap is blijvend, niet alleen in de vorm van de Jan Schaeferbrug, maar ook in de harten van de Amsterdammers die hem zagen als een van henzelf. Hij was, en blijft, een symbool van wat politiek kan zijn als het geworteld is in echte zorg voor de gemeenschap.
Advertenties: Door op een van de advertenties te klikken, help je ons enorm—het kost jou niets, maar maakt een groot verschil voor ons!