Fascisme in waterverf

Fascisme is geen ideologie, maar een methode: Het hedendaags gevaar

2 minutes, 25 seconds Read

Fascisme is vooral te herkennen aan de technieken die het gebruikt om politiek te bedrijven, niet aan een specifiek ideologisch kader. Het draait om strategieën zoals populisme om de massa te beheersen, een charismatisch leider, en een beweging die niet democratisch georganiseerd is. Het appelleert aan gevoelens van onrust, wrok, rancune en angst. Dit is geen simplistische vergelijking met de Tweede Wereldoorlog; het is een terugblik op de vroege dagen van fascisme en hoe het begon.

De opkomst van hedendaags fascisme wordt gevoed door:


1. Politieke Leiders die Rechtsstaat Verloochenen

Premier Mark Rutte en minister Ivo Opstelten spreken openlijk hun voorkeur uit voor de dood van jihadisten boven rechtsvervolging. Dit is een directe ondermijning van de rechtsstaat, waarin zelfs de zwaarste criminelen recht hebben op een eerlijk proces. Wanneer leiders van de staat oproepen tot het negeren van deze principes, wijkt men af van de fundamenten van een democratische samenleving.

2. De Onverantwoordelijkheid van de Financiële Sector

De schandalen rondom ABN Amro en voormalig VVD-minister Gerrit Zalm illustreren de schaamteloze graaicultuur die nog steeds heerst. Bankiers die betrokken zijn bij dubieuze activiteiten in Dubai, mogelijk inclusief witwassen en terrorismefinanciering, worden nauwelijks ter verantwoording geroepen. Terwijl de bank met gemeenschapsgeld werd gered, profiteerden bestuurders van een salarisverhoging van bijna 17 procent in 2014. Dit is een belediging voor iedereen die de gevolgen van de crisis heeft gevoeld.

3. Een Justitieel Systeem dat Corruptie Tolerereert

Het Openbaar Ministerie betaalde 4,7 miljoen euro aan een crimineel om een andere crimineel te vangen. Fred Teeven verdedigt dit ‘handjeklap’ als volledig gerechtvaardigd, ondanks de schimmige en ontransparante aard van de deal. Dit type transacties hoort thuis in een bananenrepubliek, niet in een rechtsstaat.

4. Een Kritiekloze Massamedia

De massamedia vervullen steeds meer de rol van vermaakmachine in plaats van waakhond van de democratie. In plaats van diepgaande informatie en analyses, biedt het een podium aan populisten zonder kritisch tegenwicht. Zo worden de echte problemen ondergesneeuwd door oppervlakkige berichtgeving.

5. Een Populist die de Agenda Bepaalt

Geert Wilders, voormalig VVD’er, dicteert inmiddels het politieke debat in Nederland. Zijn agenda, gedreven door xenofobie en angstzaaierij, heeft het politieke landschap verhard. Ondertussen blijven structurele problemen zoals de economische ongelijkheid en de ecologische crisis onaangeroerd. Wilders is niet enkel een symptoom, maar ook een katalysator van een bredere autoritaire tendens die gevaarlijk dicht bij de kenmerken van fascisme komt.

Het Gevaar van Normalisering

Het hedendaags fascisme vindt vruchtbare grond in de combinatie van politieke verloochening van democratische waarden, een financiële elite die zich boven de wet waant, en media die liever spektakel brengen dan kritisch te blijven. Dit gevaar ligt niet alleen in de figuren zoals Wilders, maar in de bredere bereidheid van politieke en maatschappelijke instellingen om mee te gaan in deze autoritaire richting. De geschiedenis leert ons dat dit het begin kan zijn van iets veel duisterders. Alleen door een actief en kritisch verzet kunnen we voorkomen dat deze tendens verder om zich heen grijpt.

Aanbevolen voor jou